Сувсиз
тоза синил кислотаси рангсиз, тиник, узига хос (жуда суюлтирилгани аччик
бодом) хидли захарли суюкликдир.1атом. босимда кайнаш температураси +25,7
0
С; котиш
температураси = -13,3
0
С. Синил кислотаси сув билан 74,5 % НСN +25,5% Н
2
О таркибида -
23,4
0
С да музлайдиган (котадиган) эвтектика хосил килади.
Синил кислотасининг киритик
босими 53,2 атм. Харорати +183,5
0
С; солиштирма огирлиги 0,682 г/см
3
га тенг.
14.4. ВОДОРОД ЦИАНИДИ СИНТЕЗИ ТУРЛАРИ
Дастлаб синил кислота тузларни хайвонот чикиндиларни поташ (К
2
СО
3
) билан
қиздириб, кейинчалик сув билан экстракция килиб олинган. Кейинчалик кокс гази ёки қанд
саноати бардани 1000-1100
0
С да кректнг қилиш натижасида олинган. NaCN ни юкори 97 -99
% лик сифатлисини, қайнар усули бўйича, 300-400
0
С да кейинчалик олинган:
2NH
3
+2Na(металл)
→ 2NaNH
2
+H
2
(1)
2NaNH
2
+C
→ Na
2
CN
2
+2H
2
(натрий цианамиди) (2)
Na
2
CN
2
+C = 2Na CN(қора цианид) (3.)
ХХ аср бошларида:
СаС
2
+N
2
→ Ca CN
2
+C (калций цианамиди) (4)
СaCN
2
+C = Ca (CN)
2
(калций цианиди) (5)
1917
йилдан бошлаб I - марта озод НСN олина бошланган:
1) NaCN+H
2
SO
4
= HCN +NаHSО
4
(6)
2) CO +NH
3
=HCN+H
2
O (7)
Катализатор
сифатида Аl
2
0
3
, SiO
2
, ТhO
2
, ТiO
2
ва бошкалар ишлатилган.
-
СО:
NН
3
=5:1-20 нисбатида, реакция вакти О,1 секунд булганда Аl
2
O
3
+ Cч
2
О
3
катализаторда НСN
ни максимал чикиши 65 %ни ташкил этган,НСN ни хосил булиш тахминий механизми:
2СО=С+СО
2
(8.)
С+NH
3
=HCN+H
2
(9)
2CO+NH
3
= HCN +H
2
+CO
2
(10)
Бошкача механизмлардан бири:
СО+NH
3
=HCN + H
2
O (11)
CO+H
2
O=H
2
+CO
2
(12)
2CО+NН
3
=НСN+Н
2
+СО
2
(13.)
Аммо бу усул саноатда кенг қулланмаган, чунки катта ҳажмдаги газларни киздиришга кўп
энергия ва аппаратлар керак. Шунинг учун 1200
о
С гача, NН
3
600
о
С гача киздирилади, чунки
NН
3
600
о
С да 2 процентгача термик парчаланади:
NН
3
=0,5N
2
+1,5Н
2
-Q (14.)
Эндотермик усуллар:
1) кокс газидан ажратиб олиш:
НСN+Nа
2
СО
3
= NаСN+NаНСО
3
(15.)
2) табиий газга аммиак таъсир эттириш:
СН
4
+NН
3
=НСN+3Н
2
-60ккал/мол (16.)
3) экзотермик усул: СН
4
+NН
3
+1,5О
2
=НСN+3Н
2
О+113,36ккал/мол (17.)
Бу реакция 900-1100
о
С ҳароратда 90% платина ва 10% радийдан
иборат катализатор
иштирокида кетади.Реакциянинг оптимал шароити:CН
4
: NН
3
: О
2
=1:1: 1,5; Кислород ўрнига
атмосфера ҳавоси
ишлатилса СН
4
10-12%, NН
3
10-12% ва атмосфера ҳавоси 75-78%дан
иборат тартиб қўлланади; чизиқлик тезлик 100см/сек бўлганда НСN чиқиши 60-62га тенг
булиб, реакцияга киритилган аммиак 20-25%ни, NН
3
парчаланган қисми эса 10-15%га тенг.
Таянч сузлари
.
Do'stlaringiz bilan baham: