Umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturi

 
38-mavzu. So‘z va so‘z tarkibi (1 coat).  
So‘z,  uning  tarkibiy  qismi,  asos  va  qo‘shimchalar,  qo‘shimchalarning 
vazifasiga ko‘ra turlari. 
39-mavzu. So‘z yasovchi qo‘shimchalar (1 soat).  
So‘z  yasovchi  qo‘shimchalar,  asos  va  so‘z  yasovchi  qo‘shimchalarni 
aniqlash  va  belgilash.  So‘z  yasovchi  qo‘shimchalarni  qo‘shib,  asosdosh  so‘zlarni 
hosil qilish; tilning rivojlanib, boyib borishi haqida tushunchani shakllantirish. 
A1+
 
Nutq o‘stirish (1 soat). 
Husnixat (1 soat). 
 
O‘quvchilarda shakllangan fanga oid kompetensiya elementlari: 
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):  
o‘qituvchi  nutqini  va  mavzuga  oid  tushunchalarni,  o‘zaro  savol-javob, 
topshiriqlarni,  kichik  matnlarni,  mavzu  doirasidagi  video  va  audio  (multimedia 
ilovalari) matnlarini tinglab tushuna oladi;  
o‘qilgan  matn  mazmunini  va o‘zgalar  fikrini anglab, ifodalay oladi, og‘zaki 
nutqda  so‘z  va  gaplar  ohangiga  rioya  qila  oladi,  nutq  jarayonida  o‘zlashtirgan 
yangi so‘zlarni og‘zaki nutqda qo‘llay oladi; 
gapning  maqsadga  ko‘ra  turlarini  farqlaydi,  gapning  ohangiga  ko‘ra  tinish 
belgilarini  (nuqta, so‘roq,  undov  belgilari)  ishlata oladi,  gapning bosh  va  ikkinchi 
darajali  bo‘laklari,  kesim  gapning  markazi  ekanini,  eganing  kesim  bilan 
munosabati  va  so‘roqlarini,  ikkinchi  darajali  bo‘laklarning  so‘roqlarini,  ularning 

---

 
64
boshqa  so‘zlarga  bog‘lanishini  biladi,  gapni  ikkinchi  darajali  bo‘laklar  qo‘shib 
kengaytira  oladi,  gap  bo‘laklarini  bog‘lovchi  grammatik  vositalar,  qo‘shimchalar 
va  ohang  yordamida  bog‘lay  oladi,  uyushiq  bo‘lakli  gaplar,  gapda  ega,  kesim  va 
ikkinchi  darajali  bo‘laklarning  uyushib  kelishini,  uyushiq  bo‘laklarning  sanash 
ohangi,  va,  hamda,  ammo,  lekin,  biroq  so‘zlari  yordamida  bog‘lanishini,  uyushiq 
bo‘laklar orasida vergulning ishlatilishini;  
undalma  va  undalmadan  so‘ng  vergul  yoki  undov  belgisining  qo‘yilishini 
biladi,  matnni  ifodali  o‘qiydi,  qismlarga  bo‘ladi,  asosiy  fikrni  aniqlay  oladi, 
matnga  sarlavha  qo‘yib,  rejasini  tuza  oladi,  mashq  matnidagi  so‘zlarni,  turli  matn 
va  topshiriqlarni  gap  ohangiga  rioya  qilgan  holda  to‘liq,  to‘g‘ri,  ravon  va 
tushunarli qilib o‘qiy oladi;  
tanlangan  matnga  sarlavha  qo‘yib,  reja  tuza  oladi,  tuzilgan  ijodiy  matnning 
mantiqiy  izchilligiga  rioya  qilgan  holda  va  xatboshi,  imlo  hamda  husnixat 
qoidalariga amal qilib yoza oladi, rasm asosida ijodiy matn yarata oladi.