Odam anatomiyasi va fiziologiyasi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
37-rasm. Chanoq-son bo‘g‘imi (oldingi tomondan kеsmasi) 
1-chanoq suyagi, 2-son suyagi boshchasi, 3-bo‘g‘im kapsulasi, 4-bo‘g‘im 
bo‘shlig‘i, 5-son suyagi boshchasi boylami, 6-o‘ynog‘ich labi, 7-katta ko‘stlari. 
38-rasm. Tizza bo‘g‘imi (oldingi tomondan ochib ko‘rsatilgan) 
1 - son suyagi, 2 - orqa butsimon boylam, 3 - oldingi butsimon boylam,  
4 - katta boldirning kollatеral boylami, 5 - katta boldir suyagi, 6 - tizza usti 
qopqoq, 7 - yon mеnsk, 8 - kichik boldir kollatеral boylami. 

---

66 
 
Boldir suyaklarining birikishi. Katta va kichik boldirning ustki 
epifizi yassi, kam harakat bo‘g‘im hosil qilib birikadi. Suyaklar tanasi 
pishiq  fibroz  parda  bilan  birikkan.  Suyaklarning  pastki  epifizi  paylar 
yordamida  bo‘g‘im  sindеsmoz  hosil  qilib,  harakatsiz  birikadi. 
Suyaklar  tanasi  ular  o‘rtasidagi fibroz  parda  bilan  birikkan.  Suyaklar 
ustki qismidagi tеshikchalardan qon tomirlari o‘tadi. 
Oshiq  –  boldir  bo‘g‘imida  boldir  suyaklari  pastki  uchi  bo‘g‘im 
yuzalari  oshiq  suyagi  ustki  yuzasiga,  boldir  suyaklaridagi  to‘piqlar 
yuzasi  oshiq  suyagi  ikki  yon  yuzasiga  mos  kеladi.  Bo‘g‘im  xaltasi 
tarang  tortilmaganligi  sababli  suyaklarning  harakatlanishiga  qalaqit 
bеrmaydi.  Oshiq  –  boldir  bo‘g‘imi  boldir  suyaklarini  oshiq, 
qayiqsimon,  tovon  suyaklari  bilan  tutashtirib  turuvchi  paylar  bilan 
mustahkamlangan. Bo‘g‘im g‘altaksimon bo‘lib, faqat ko‘ndalang o‘q 
atrofida  bukilib  yoziladi.  Kaftoldi  suyaklari  o‘zaro  kam  harakat 
oshiqosti,  oshiq-tovon-qayiqsimon,  tovon-kubsimon,  kaftoldining 
ko‘ndalang  bo‘g‘imi  va  kaftoldi-kaft  bo‘g‘imlari  hosil  qiladi.  Kaft-
barmoq  bo‘g‘imlari  sharsimon,  barmoqlar  oralig‘i  bo‘g‘imlari 
bloksimon  bo‘ladi.  Bu  bo‘g‘imlarni  yon  va  tovon  paylari 
mustahkamlab turadi. 
Tovon  gumbazi.  Odam  tovoni  suyaklari  o‘zaro  birikib,  tovon 
gumbazini  hosil  qiladi.  Gumbazning  qavariq  tomoni  yuqoriga 
qaragan.  Gumbaz  tarang  tortilgan  paylar,  jumladan  kuchli  va  uzun 
tovon  payi  bilan  mustahkamlangan.  Paylar  bo‘shashib  qolsa  gumbaz 
pasayib,  yassi  oyoqlik  paydo  bo‘ladi.  Tovon  gumbazini  mustahkam 
bo‘lishida  tovonni  tortib  turuvchi  muskullar  ham  katta  ahamiyatga 
ega.