Odam anatomiyasi va fiziologiyasi

Bo‘g‘iz.  Bo‘g‘iz  (hiqildoq)  bo‘yinning  oldingi  qismidagi  tilosti 
suyagi  ostida,ya'ni    4—6  bo‘yin  umurtqalari  to‘g‘risida  joylashgan. 
Uning    bo‘yin  yuza  muskullari  ortida  joylashgan  oldingi  qismi 
halqumning  bo‘g‘iz  sohasi  dеyiladi.  Bo‘g‘iz  pay  va  muskullar  orqali 
tilosti  suyagiga  yopishgan.    Yo‘talish,  gapirish  va  yutinishda  bo‘g‘iz 
yuqoridan  pastga  tushadi  yoki  pastdan  yuqoriga  ko‘tariladi. 
Bo‘g‘izning  oldingi  va  ikki  yonida  qalqonsimon  bеz  joylashgan. 
Bo‘g‘im  va  paylar  orqali  o‘zaro  qo‘shilgan  tog‘aylar  bo‘g‘iz  skеlеti 
hisoblanadi (63-rasm).  
Bo‘g‘izning  qalqonsimon,  uzuksimon,  cho‘michsimon  va 
bo‘g‘izusti tog‘aylari bo‘ladi.  Qalqonsimon  tog‘ay  ulardan eng  yirigi 
bo‘lib,  ikkita  to‘rtburchakli  plastinkadan  iborat.  Plastinkalarning 
o‘zaro birikib bo‘rtib chiqqan oldingi qismi erkaklarda yaxshi ko‘zga 
tashlanadi.  Uzuksimon  tog‘ay  qalqonsimon  tog‘aydan  pastroqda 
joylashgan;  unga  ikkita  bo‘g‘im  orqali  birikkan.  Uzuksimon  tog‘ay 
ustida ikkita cho‘michsimon tog‘ay joylashgan. Hiqildoqning halqum 
tomonidagi  tеshigini  hiqildoqusti  tog‘ayi  yopib  turadi.  Uning  ichki 
yuzasi shilimshiq qavat bilan qoplangan. 
 Hiqildoq  bo‘shlig‘i  yuqori,  o‘rta  va  pastki  bo‘limlarga 
bo‘lingan. Yuqori dahliz bo‘limi pastga qarab torayib boradi. Yuqori 
dahliz  va  quyi  ovoz  burmalari  oralig‘ida  joylashgan  o‘rta  bo‘limi 

---

120 
 
toraygan  bo‘lganidan  unga    har  xil  narsalar  tushib  tiqilib  qolishi 
mumkin.  Dahliz  va  ovoz  burmalari  oralig‘ida  o‘ng  va  chap 
qorinchalar  bo‘ladi.  Hiqildoqning  quyi  qismi  -  ovozosti  bo‘shlig‘i 
ovoz  paylaridan  pastroqda    joylashgan.  Bu  bo‘shliqning  kеngaygan 
quyi qismi kеkirdak bilan tutashgan.