Biznes va tadbirkorlik

Muzqaymoq 

narxi 

Rasm 

Talab egri chizig’i 

Muzqaymoq 

miqdori 

Talab qilingan 

miqdorning ortishi 

Talab  grafigi  –  bu  har  bir  narxda  bo’lgan  talabning  hajmini  ko’rsatuvchi  jadval.  Talab 

egri  chizig’i  narxning  o’zgarishidagi  talabning  hajmi  o’zgarishini  ko’rsatadi.  Past  narx 

talabning  hajmini  ko’payishiga  olib  keladi,  demak  talab  egri  chizig’i  pastga  qarab 

ketadi.

 

Muzqaymoq 

narxi 

Muzqaymoq 

miqdori 

Talab grafigi va talab 

egri chizig’i 

Narxning 

tushishi 

---

26 

 

narxni va talab miqdorini o`zaro bog’laydi va u talab egri chizig’i deb nomlanadi. 

 

Bozor talabi individual talabga qarshi 

Birinchi rasmda talab egri chizig’i mahsulotga bo`lgan individual talabni aks 

ettiradi. Tahlil uchun biz bozor talabiga, ya’ni aniq bir tovar yoki xizmatga bo`lgan 

individual talablarning yig’indisiga ta’rif berishimiz kerak.  

 

Ikkinchi  rasmdagi  jadvalda  shu  bozorning  ikkita  sub’ekti;  Katerina  va 

Nikolasning muzqaymoqqa bo`lgan talabi ko`rsatilgan. Katerinaning talab grafigi u 

aniq  bir  narxdagi  muzqaymoqni  qaysi  miqdorda  xarid  qilishini  ko`rsatadi. 

Nikolasning talab grafigi esa u qancha muzqaymoqni sotib olishini ko`rsatadi. Har 

bir narxdagi bozor talabi ikkita sub’ektning talabini yig’indisini ifodalaydi. 

Ikkinchi  rasmdagi  grafikda  shu  ikkita  talab  grafikiga  tegishli  egri  chiziq 

ko`rsatilgan.  Shunga  e’tibor  beringi,  bozor  talabi  egri  chiziqini  olish  uchun  biz 

gorizontal holatda individual talabni ja’mini olamiz. Ya’ni, har bir narxda bo`lgan 

umumiy talab miqdorini olish uchun biz xar bir individual talab egri chizig’ining 

gorizontal  o`qida  joylashgan  yakka  ko`rsatkichlarni  jamlaymiz.  Bizni  bozorning 

ishlashini  tahlil  qilish  qiziqtirgani  uchun,  biz  ko`pincha  bozor  talabining  egri 

chizig’i  bilan  ishlaymiz.  Bozor  talabining  egri  chizig’i  tovarga  bo`lgan  umumiy 

talab  miqdori  narxlar  o`zgarishi  va  boshqa  doimiy  sharoitlardagi  o`zgarishini 

ko`rsatadi.