"makroiqtisodiyot"



Download 3,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet133/199
Sana31.12.2021
Hajmi3,28 Mb.
#268622
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   199
Bog'liq
Nazarova MM uz 3d090 (1) unlocked

ko`priklar  yo`q”,  qilingan  ko`prikni  ko`rish  uchun  mahalliy  senator  va 
kongressmen tasdiqlagan pul olish uchun siyosiy mushak mavjud. 
To`g’ri institutlarni shakllantrilishi 
Yuqorida  aytganimizdek  iqtisodchilar  xalqaro  farqlarni  o`rganadigan  inson 
kapitali  va  jismoniy  kapitalga  sarmoya  kiritish  usulidan  foydalanishni 
o`rganishgan  edi.  Ishlab  chiqarish  samaradorligi  turli  darajalarda  bo`lishi 
mumkin  bo`lgan  turli  mamlakatlar  uchun  turli  sabab  va  haqiqatlarni  aniqlash 
mumkindir.    Yaratilgan  to`g`ri  institutlarni  ularni  yaxshi  bo`lishlari  uchun 
resurslar bilan taminlash va muassasalardan optimal foydalanish muhimdir.  


176 
 
Xalqning  huquqiy  an’analari  bunday  muassasalar  namunasidir.  Bunday 
mamlakatlar,    Amerika  Qo`shma  Shtatlari,  Australiya,  Hindiston  va  Singapur 
sodiq sifatida Buyuk Britaniya koloniyalari umumiy qonun tizimida ingliz uslubida. 
Boshqa  mamlakatlar  Italia,  Ispaniya,  Lotin  Amerika  mamlakatlarining 
ko`pchiliklari  Napoleon  paydo  bo`lgan  huquqiy  ananalarga  egadir.  Tadqiqotlar 
aksiyadorlar va kreditorlar fransuz stilidagi qonun sistemasiga qaraganda English 
stilidagi  qonun  sistemasi  kuchliroq  ekanligini  ta’kidlashadi.  Natijada  Ingliz 
uslubidagi  mamlakatlar  sarmoya  bozorlarida  ishlab  chiqarishi  yaxshi  bo`lgan 
mamlakatlardir. Kapital bozori yaxshi rivojlangan  
mamlakatlar  o`z  navbatida  tez  o`sishi  kuzatiladi  va  investetsiyalarni 
moliyalashtirish  uchun  kichik  va  rivojlangan  kompaniyalar  uchun  oson  chunki 
ularning yetakchi loyihalari bordir.
21
 
  Mamlaktlar o`rtasida yana bir muhim institutsional farq sifatida hukumatning 
o`zi  namoyon  bo`ladi.    Hukumat  bozor  sistemasida  to`ri  faravonlikni  yo`lga 
qo`yish  uchun  yordamga  muhtojlarga  yordam  berishi  lozim,  shartnomalarni 
amalga oshirishni osonlashtrish, mulk huquqlarini himoya qilishni osonlashtirish 
tarafdori  bo`lish  kerak.  Shunday  bo`lsada  ba’zan  hukumatlar  o`z  vakolatlaridan 
foydalangan holda firibgarlikni ta’qib qilib keng jamoatchilik hisobidan bir necha 
kuchli  shaxslarni  boyitishga  yo`l  qo`ymaslik  kerak.  Imperik  tadqiqotlar  iqtisodiy 
o`sish  ko`rsatgichlarini  mamlakatlarda  korrupsiya  darajasini  ko`rsatadi  va  bu 
albatta muhim omil.
22
 
O`n  sakkizinchi  asrning  buyuk  iqtisodchisi  Adam  Smith  iqtisodiy  o`sishda 
institutlarning  o`rnidan  yaxshi  xabardor  edi.  U  bir  marta  shunday  yozgan  endi, 
“Kichkinagina bir zarur sharti borligini eng kam varvarizimdan eng ko`p beodob 
jarayonlar holatga muommo tug`dirishini ammo adolat boshqaruvi tinchlik, oson 
soliqlar va bag`rikenglik bilan hal etiladi” afsuski ko`p mamlakatlar bu oddiy uch 
afzallikdan bahramand emas. 
                                                           
21
Rafael La Porta, Florencio Lopez-de-Silanes, Andrei Shleifer, and Robert Vishny, “Law and Finance,” Journal of 
Political  Economy  106  (1998):  1113–1155;  and  Ross  Levine  and  Robert  G.  King,  “Finance  and  Growth: 
Schumpeter Might Be Right,” Quarterly Journal of Economics 108 (1993): 717–737
 
22
Paulo Mauro, “Corruption and Growth,” Quarterly Journal of Economics 110 (1995): 681–712. 


177 
 
 
Beqiyos  sifatni  yaxshilash  hayot  meyyorlarida  o`sayotganini  anglatadi.  Rasmiy 
ma’lumotlarga  ko`ra  tezroq  stavka  ko`rsatadi.  Bu  masala  bizga  shubhaliroq 
ko`rinishi  mumkin,  lekin  o`zi  bilan  pastlab  ish  faolyatini  tushuntirib  bo`lmaydi. 
Baholash  pastlab  baholashdagi  muammoni  ham  ilgari  sursa  kerak,  bu  ishni  bir 
nechta  ko`makchilari  bo`lsa  kerak.  Tarixan  o`tmishda  kamroq  odamlar  ishlab 
chiqarish  darajasini  osonlik  bilan  baholaganligini  qishloq  xo`jaligida  sanoat 
mahsulotlarida ishlab chiqarish hajmi va tibbiy xizmat ko`rsatish kabi tarmoqlar 
bilan  faolyat  olib  borgan.  Shu  bilan  birga  ayrim  iqtisodchilar  baholash 
muammosini to`laligicha muammo deb hisoblashadi 

Download 3,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish