Она тили 5 синф indd

  Ushbu  muammoni  yechishga  yordam  be ring. 
Sizningcha, muammoni hal qilishning qanday yo‘llari bor? Kamida 3 ta 
tavsiya yozing.
 
Masalan: 1. Ko‘proq ko‘chat o‘tqazish kerak. 2. Avtomashina-
lardan chiqayotgan zaharli tutunlarni fi ltrlash kerak. 3. Ozodalikka 
rioya qilish kerak.
119-dars. MATN VA LUG‘AT USTIDA ISHLASH
O‘rta  Osiyo qanday qilib rivojlanish markaziga aylandi?
Ko‘pchilik ilm-ma’rifatni Markaziy Osiyoga arablar olib kel 
gan 
deb o‘ylaydi. Lekin ajdodlarimiz bu hududda islom diniga qadar 
ham “o‘qish”, “yozish”ni deyarli bilardilar. Masalan, Samar qandda 
arxeologik qazishmalar o‘tkazilgan chog‘da bundan 2300 yillar av-
val xizmatkorlar tomonidan yozilgan yozishmalar topilgan.
Xitoy solnoma (tarixiy hujjat)larida yozilishicha, Samarqand-
da o‘g‘il bolalarni kelajakda savdogar bo‘lishlari uchun 5 yoshdan 
o‘qishga o‘rgatishgan. Yigitlar 20 yoshgacha faqat o‘qish-yozish 
bilan band bo‘lganlar. O‘ziga to‘q oilalar ilm-fan, san’at, madaniyat-
ni qo‘llab-quvvatlaganlar.
Tarixchi Bartoldning yozishicha, IX asrda O‘rta Osiyoda yirik 
sulolaviy kutubxonalar bo‘lgan. Masjid-madrasalarda ham kutub-
xonalar mavjud edi. XI asrda Buxoroda – xon saroyida somoniy-
larning mashhur kutubxonasi barpo etilgan.
Hukmdor  saroyidagi bu xazinada  qadimgi yunon tabibi Gip-
pokratdan tortib Arastu va Afl otun asarlarining asl nusxalari, arab 
tilidagi tarjimalari saqlangan. Buning ortidan ko‘plab olimlar yetishib 
chiqishi Buxoro, Samarqand kabi shaharlarni ilm-fan va madaniyat 
markaziga aylantirdi. (“Yo‘qotilgan ma’rifat ” kitobidan)
Solnoma-yil-
noma,taqvim
Arastu,Pla-
ton,Gip-
pokrat-yunon 
faylasufl ari
http://eduportal.uz

---

167