Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

5-§.  Kontraktatsiya  shartnomasi

Kontraktatsiya  shartnomasining  tushunchasi. 

Qishloq  xo'jaligi 

sohasidagi  shartnomalar  uchun  ham  shartnomalar  institutining  umumiy 

tamoyillari  bo'lgan  shartnomalarni  tuzish  erkinligi,  taraflarning  o'zaro 

manfaatdorligi,  shartnoma  intizomiga  rioya  etish,  taraflarning  o'zaro 

mulkiy  javobgarligi  tamoyillari  xos  bo'lsa-da,  bu  shartnomalar  o'zining 

ayrim  xususiyatlari  bilan  boshqa  xo'jalik  shartnomalaridan  farqlanadi. 

Shu sababli, qishloq xo'jalik sohasida qo'llaniladigan shartnomalar yuridik 

adabiyotlarda  alohida  tadqiqotlar  obyekti  bo'lib  kelgan.

Qishloq  xo'jalik  ishlab chiqarishining  o'ziga  xosligi  shundaki,  bunda 

shartnoma  predmeti  bo'lgan  mahsulotlarni  ishlab  chiqarish  jarayoni, 

birinchi  navbatda,  tabiiy  iqlim  sharoitlari,  ekinlarning  kasallanishi  va

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

h.k.  (fo rs -m a jo r  h olatlar)ga  b o g ‘ liqligi  bu  sohada  tuziladigan 

shartnomalarning  muhim  xususiyatlaridan  biridir1.

Shu nuqtayi-nazardan qaraganda,  kontraktatsiya shartnomasi ham 

qishloq  xo'jalik  tizimida  faoliyat  yuritadigan  barcha  mulk  shakllaridagi 

korxonalar,  xususan,  qishloq  xo'jalik  shirkatlari,  fermer  va  dehqon 

xo'jaliklari  bilan  mahsulot  xarid  qiluvchi  (tayyorlovchi,  savdo,  qayta 

ishlovchi)  o'rtasida  tuziladigan  huquqiy  hujjatdir.

Kontraktatsiya  shartnomasi  iqtisodiy  mazmun  jihatdan  oldi-sotdi 

shartnomasining  bir  turidir.  Lekin  u  o'ziga  xos  huquqiy  belgilari  bilan 

oldi-sotdi  shartnomasining  boshqa  turlaridan  ajralib  turadi.

Kontraktatsiya  shartnomasiga muvofiq,  qishloq  xo'jalik mahsuloiini 

yetishtiruvchi qishloq xo'jaligi mahsulotini qayta ishlash yoki sotish uchun 

bunday mahsulotni xarid qiladigan shaxsga -  tayyorlovchiga shartlashilgan 

muddatda  topshirish  (topshirib  turish)  majburiyatini  oladi,  tayyorlovchi 

esa  bu  mahsulotni  qabul  qilish  (qabul  qilib  turish),  uning  haqini 

shartlashilgan  muddatda  muayyan  bahoda  to'lash  (to'lab  turish) 

majburiyatini  oladi  (FKning  465-moddasi).