Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi


  Ijaraga  o lin g a n   m o l-m u lk n i  yaxsh ilash



Download 30,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet122/424
Sana31.12.2021
Hajmi30,09 Mb.
#267670
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   424
Bog'liq
@mustaqilishlar Fuqarolik huquqi

1.5.  Ijaraga  o lin g a n   m o l-m u lk n i  yaxsh ilash 

oqibatlari  va  sotib   o lish

Fuqarolik  Kodeksining  555-moddasiga  muvofiq,  agarda  m ulk  ijarasi 

shartnom asida boshqacha tartib nazarda tutilgan boim asa, ijaraga oluvchi 

tomonidan mol-mulkning ajratib olsa bo'ladigan tarzda yaxshilanishi uning 

mulki  hisoblanadi.

Ijaraga  oluvchi  ijaraga  olingan  mol-mulkni  o'z m ablagiari  hisobidan 

va  ijaraga  beruvchining  roziligi  bilan  yaxshilagan,  bu  yaxshilashni  mol- 

m u lk k a  z a ra r  y e tk a z m a g a n   holda  a jra tib   olish  m um kin  b o im a g a n  

ta q d ird a ,  ijarag a  oluvchi  sh artn o m a  bekor  b o ig a n id a n   keyin,  a g a r

www.ziyouz.com kutubxonasi




shartnom ada boshqacha tartib nazarda tutilm agan bo'lsa, bu yaxshilashlar 

qiymatini  to'lashni  talab  qilish  huquqiga  ega.

Agar  qonunda  boshqacha  tartib  nazarda  tutilm agan  bo'lsa,  ijaraga 

oluvchi  tomonidan  ijaraga  beruvchining  roziligisiz  amalga  oshirilgan  va 

ijaraga berilgan mol-mulkdan ajratib olib bo'lmaydigan yaxshilashlarning 

qiymati  to'lanmaydi.

Ijaraga  olingan  m ol-m ulkdan  am ortizatsiya  ajratm alari  hisobiga 

amalga oshirilgan, mol-mulkdan ajratib olish  mumkin bo'lgan va m um kin 

bo'lmagan  yaxshilashlar  ijaraga  beruvchining  mulki  bo'ladi.

Ijara  shartnomasining  yana  bir  m uhim  xususiyati  shundaki,  ijarachi 

ijaraga  olingan  mulkni  sotib  olishi  ham   mumkin.  Fuqarolik  Kodeksining 

556-moddasida belgilanishicha, mulk ijarasi shartnom asida ijaraga olingan 

mol-mulk  ijara  shartnomasining  m uddati  tam om   bo'lganidan  keyin  yoki 

tam om   bo'lmasdan  oldin  ijaraga  oluvchi  shartnom ada  kelishilgan  sotib 

olish  bahosining  hammasini  to'lagan  taqdirda  uning  mulkiga  aylanishi 

nazarda  tutilishi  mumkin.

“Ijara  to'g'risida”gi  qonunning  18-moddasida  ham   ijaraga  olingan 

m ulkni  sotib  olish  to'g'risidagi  qoida  nazarda  tutilgan  ijarachi  ijaraga 

olingan  mulkni  ijaraga  beruvchining  roziligi  bilan  to'la  yoki  qism an  sotib 

olishi  mumkin,  y e r  va  boshqa  tabiiy  resu rslar  bundan  m ustasnodir. 

Davlat  mol-mulki  O'zbekiston  Respublikasi  qonunlariga  muvofiq  tarzda 

sotib  olinadi.

Agar ijaraga olingan mol-mulkni sotib olish sharti shartnomada nazarda 

tutilm agan  bo'lsa,  u  taraflarning  qo'shimcha  kelishuvi  bilan  belgilanishi 

mumkin, bunda taraflar mol-mulkdan foydalanganlik uchun ilgari to'langan 

haqni  xarid  narxiga  kiritish  to'g'risida  kelishishga  haqlidirlar.

Qonunlarda  ijaraga olingan mol-mulkni sotib olishni taqiqlash hollari 

belgilab  qo'yilishi  m um kin  (FKning  556-moddasi).

Mulkni  sotib olish haqida shartnoma  tuziladi. Sotib olish shartnomasida 

sotib  olinayotgan  mol-mulkning  tu ri  va  bahosi,  sotib  olish  shakllari  va 

manbalari, sotib olish tartibi va muddatlari, sotib olishda uchinchi shaxslarning, 

jumladan,  kreditorlam ing  qatnashuvi,  kafolatlar,  sotib  olinayotgan  mol- 

mulkning  sifati  va  boshqa  qoidalar  belgilab  qo'yilishi  mumkin.

Sotib  olish  bilan  bog'liq  shartnom ani  tomonlar  bajarmaganligi  yoki 

lozim darajada bajarmaganligi, shartnom ani bir tomonlama bekor qilganligi 

u c h u n   O 'zb ek isto n  R espublikasi  q o n u n la rid a   va  tuzilgan  a n a   sh u  

shartnom ada  belgilab  qo'yilgan  tarzda  javobgar  bo'ladilar.

Sotib  olish  shartnomasini  tuzish  va  uni  bajarish  bilan  bog'liq  nizolar 

tegishli  sud  tomonidan  hal  qilinadi.

www.ziyouz.com kutubxonasi





Download 30,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   424




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish