Avtomatika va elektrotexnologiya

Foydalanuvchi modullarini yaratish 
Modullardan foydalanish uchun programma sarlavhasidan 
Program 
;  
keyin quyidagi qator yozilishi kerak: 
Uses ; 
Agar programmada bir nechta modul ishlatilsa, ularning ismlari ketma-ket yozib qo‘yiladi: 
Uses,,...,; 
Turbo-Delphi  bizga  o‘zimizning  modullarimizni  yaratib  olish  imkonini  ham  beradi. 
Foydalanuvchi modullari quyidagi strukturada bo‘ladi: 
Unit; 
Interface 
... 
{ ochiq e‘lonlar bo‘limi - interfeys sekstiyasi} 

---

... 
Implementation 
... 
{ yopiq e‘lonlar bo‘limi} 
... 
Begin 
... 
{ Inistializastiya bo‘limi} 
... 
End. 
Agar modul o‘z ichida boshqa modullardan foydalansa Interface xizmatchi 
so‘zidan keyin 
Uses; yoziladi. 
Interfeysli  bo‘lim  modulning  bir  qismi  bo‘lib,  Interfaceva  Implementation  so‘zlari 
orasida  joylashadi.  Bu  bo‘limda  o‘zgarmaslar,  ma‘lumotlar  tipi,  o‘zgaruvchilar,  prostedura  va 
funkstiyalarni  aniqlash  mumkin.  Bu  kiritilganlar  mazkur  modulda  qatnashuvchi  barcha 
programmalar va modullarda bemalol ishlatilishi mumkin. Bo‘limda sanab o‘tilgan prostedura va 
funkstiyalarning  tana  qismlari  Implementationso‘zidan  keyin  aniqlanadi  (ularning  sarlavhalari 
aynan  saqlanib  qolishi  kerak).  Bu  bo‘limda  ham,  faqat  shu  bo‘lim  uchungina  "Ko‘rinadigan" 
(ishlatishi  mumkin  bo‘lgan)  e‘lonlar  bo‘limi  qatnashishi  mumkin.  Inistializastiya  sekstiyasi 
Begin va Endso‘zlari ichiga olib yoziladi. Agar Beginso‘zi tushirib qoldirilgan bo‘lsa, demak bu 
sekstiya  yo‘q  hisoblanadi.  Inistializastiya  sekstiyasida  boshqarishni  asosiy  programmaga 
uzatgungacha bajariladigan operatorlar joylashgan bo‘ladi.  
Bu operatorlar  asosan programmani  ishga tushirishga tayyorlab beradi.  Misol  sifatida X 
va Y buning sonlarining maksimumi va minimumini aniqlovchi modulni yarataylik: 
Unit Stud; 
Interface{ochiq e‘lonlar bo‘limi – interfeys sekstiyasi} 
function min(x,y:integer):integer; 
function max(x,y:integer):integer; 
Implementation{yopiq e‘lonlar bo‘limi} 
function min(x,y:integer):integer; 
Begin 
if x<=y then min:=x else min:=y; 
End; 
function max(x,y:integer):integer; 
Begin 
if x>y  then max:=x else max:=y; 
End; 
Begin 
{Inistializastiya sekstiyasi yo‘q} 
End. 
Biz  zarur  modulni  hosil  qildik,  endi  uni  kompilyastiya  qilishimiz  lozim.  Kompilyastiya 
natijasida Stud.tpuismli fayl hosil qilinishi kerak. Kompilyastiya qilinmagan modulning ismi esa 
shunga mos holda Stud.pasbo‘lishi kerak. Bu moduldan foydalanish dasturi quyidagicha bo‘lishi 
mumkin: 
Uses Stud; 
Var 
A,b,c,d:integer; 
Begin 
Write(‗A va B larni kiriting>‘); 
Readln(a,b); 
C:=max(a,b); 

---

Writeln(‗Max= ‗,C); 
C:=min(a,b); 
Writeln(‗Min= ‗,C); 
D:=max(a,b)+min(a,b); 
Writeln(‗Max+Minq‘,D); 
End. 
Quyida esa ekran rangini tanlash moduli misol sifatida ko‘rsatilgan: 
Unit Colors; 
Interfase 
Type 
Colortype =Array[0..15] of Byte; 
Const 
Black:byte=0; blue:byte=1; 
Green:byte=2; cyan:byte=3; 
Red:byte=4; magenta:byte=5; 
Brown:byte=6; lightgray:byte=7; 
Darkgray:byte=8; lightblue:byte=9; 
Lightgreen:byte=10; lightcyan:byte=11; 
Lightred:byte=12; lightmagenta:byte=13; 
Yellow:byte=14; white:byte=15; 
Var 
Currcolors:colortype absolute Black; 
Procedure setMonoColors; 
Procedure setColorColors; 
Implementation 
Const 
ColorColors:Colortype=(0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15) ; 
MonoColors:ColorType=(0,1,7,7,7,7,7,7,7,7,7,7,7,7,15,15); 
Procedure SetMonoColors; 
Begin 
CurrColors:=MonoColors; 
End; 
Procedure SetColorColors; 
Begin 
CurrColors:=ColorColors; 
End; 
Var 
Ch:Char; 
Begin 
Write( 
Readln(ch); 
If ch in [‗M‘,‘m‘,‘M‘,‘m‘] then SetMonoColors; 
End.