Avtomatika va elektrotexnologiya



Download 4,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/263
Sana31.12.2021
Hajmi4,36 Mb.
#264867
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   263
Bog'liq
informatika va axborot texnologiyalari

Asosiy  menyu.  Vazifalar  panelining  chap  burchagida  (yoki  tepada,  agar  panel  ish  stolining 
chap  yoki  o‗ng  chetiga  joylashtirilgan  bo‗lsa)  ishga  tushurish  tugmachasi  joylashgan.  Ushbu 
tugmachani bosilishi ekranda rasmda tasvirlangan bosh menyuning paydo bo‗lishiga olib keladi. 
Ushbu menyu keyingi vaqtda ochilgan, hamma dasturlar va hujjatlarga tezlik bilan yo‗llashni 
ta‘minlaydi.  Kerakli  obyektga  o‗tish  uchun  sichqonchaning  tugmachasini  bir  marta  bosishning 
o‗zi  kifoya.  Bundan  tashqari  bosh  menyu  lokal  va  tarmoq  disklardagi  dasturlar  va  hujjatlarni 
izlashni sezilarli darajada engillashtiradi. Tizimdan  chiqish ham bosh menyu yordamida amalga 
oshiriladi.  ―Ishni  yakunlash‖  buyrug‗i  mana  shuning  uchun  xizmat  qiladi.  U  Windows  bilan 
ishlash seansini tugallashga, kompyuterni qayta yuklash  yoki kompyuterda boshqa odam ishlay 
olishi uchun shunchaki tizimdan chiqishga yordam beradi. 
 
 
 
 
 
 
  Foydalanuvchi nomi 
 
  Hujjatlar 
 
  Suratlar 
 
  O‘yinlarni ishga tushirish 
 
 
Mening 
kompyuterim 
ishga 
tushirish
 
 
Boshqaruv panelini ishga tushirish
 
 
Qurilmlar va printerlarni sozlash
 
 
 
Odatiy dasturlarni sozlash
 
 
 
…ni bajarish
 
 
 
Windows ishini yakunlash
 
15-rasm. 
 
 
 
 
16-rasm (kontekst menyu) 
17-rasm (maxsus menyu) 
 
Mening  kompyuterim  nishoni  sizning  kompyuteringizning  resurslarining  holati  bilan 
tanishish imkoniyatini beradi. Uni ochib, siz ekranda quyidagi ko‗satilgan rasmdagiga o‗xshash 
papka  darchasini  ko‗rasiz.  Bu  darchada  har  bir  diskovod  lokal  qattiq  disk,  kompakt  disk, 
kompakt disklarning simi va kompyuteringiz ulangan tarmoqlar ulangan tarmoq kataloglarining 


hammasi  uchun  bittadan  nishon  bo‗ladi.  Bundan  tashqari  bu  darchada  boshqarish  panelga, 
printerlarga,  modem  yordamida  telefon  kanallari  bo‗yicha  tarmoq  resurslari  bilan  aloqa  uchun 
mo‗ljallangan tarmoqqa uzoqdan yo‗llash dasturiga yo‗llash uchun qo‗shimcha tizimiy manellar 
ham mavjud bo‗lishi mumkin. 
Mening  kompyuterim  nishoni  hamma  lokal  va  tarmoq  resurslari  taqdim  etilgan  panelni 
ochadi. 
 
18-rasm. 
Mavjud  istalgan  nishon  ikki  marta  bosilsa,  tegishli  panellarni  ochadi.  Masalan, 
―STATION03‖ deb atalgan nishonni ochib siz o‗zingizni kompyuteringizdagi qattiq disklardan 
biri bilan tanishishingiz mumkin. 
Yorliqlar – dastur hujjat, printer lokal qattiq disk yoki tarmoq serveri kabi obyektlarga tez 
yo‗llashni  ta‘minlaydi.  Siz  amalda  tez-tez  ishlatiladigan  obyektlarning  istalgan  tipi  uchun 
yorliqlar tuzushingiz mumkin. 
Tarmoq o‗rami nishoni sizning ishchi guruhingizning hamma serverlari va kompyuterlari 
aks  ettirilgan  papkani  ochadi.  Bundan  tashqari  bu  papkada  butun  tarmoq  nishoni  bor,  uning 
yordamida siz o‗z tarmog‗ingizni boshqa ishchi guruhlarga yo‗llash imkonini qo‗lga kiritishingiz 
mumkin.  Pastdagi  rasmda  a‘zolari  9  ta  bo‗lga  ishchi  guruhida  bo‗lgan  kompyuterdagi  tarmoq 
o‗ramining  papkasi  qandoq  bo‗lishi  mumkinligi  ko‗rsatilgan.  Ushbu  rasmda  ko‗rsatilgan, 
kompyuterlar tasviri tushurilgan Sw 02, Sw04, Sw05, Sw06 va hokazo deb nomlangan nishonlar 
–  sizning  ishchi  guruhingizning  a‘zolari    haqidagi  axborotni  saqlovchi  papkaning  darchasini 
ochadi. 
 
 
19-rasm. 
Windowsning  barcha  ilovalari  darcha  (yoki  oyna)  deb  ataluvchi  to‗g‗ri  burchakli 
maydonlarda  ishlaydilar.  Pastdagi  rasmda  tipik  darcha  va  amalda  hamma  darchalarda  bo‗lgan 
elementlar ko‗rsatilgan. 


 
21-rasm. 
1.  Sarlavha  qatori  –  darchaning  uning  nomi  darchani  boshqarish  tugmachasini  o‗z  ichiga 
olgan  yuqori  qatori.        _  -  yig‗ishtirilsin,  darchani  vazifalar  paneliga  yig‗ishtirish  uchun          - 
yoyilsin,  darchani  butun  ekranga  yoyish.          -  tiklansin,  darchaning  oldingi  o‗lchamlarini 
qaytarish. - yopilsin, ish tugashi bilan darchani to‗liq yopish. 
2.  Menyu  qatori  –  ushbu  darcha  uchun  mo‗ljallangan  buyruqlar  bo‗lgan  bandlarni  ichiga 
olgan qator. 
3.  Uskunalar  paneli.  Tez-tez  ishlatiladigani  buyruqlarning  tugmachalarini  o‗z  ichiga  olgan 
panel. 
4. Manzil satri. Panelning yo‗nalishi ko‗rsatilgan  qator. 
5. Darchaning ish maydoni. Darchaning uning obyektlari ko‗rsatilgan asosiy qismi. 
6.  Ish  maydonining  ko‗rinmaydigan  qismini  ko‗rib  chiqish  uchun  gorizontal  va  vertikal 
chizg‗ich mintaqalari. 
7. Holat satri. Darchaning qo‗shimcha axborot ko‗rsatilgan pastki satri. 
8. Darchaning chegaralari – uning perimetrini tashkil etuvchi chiziqlar. 
Darchaning  istalgan  o‗lchamini  o‗zgartirish  uchun  darchaning  chegarasida  turish  va 
darchaning o‗lchamini sichqonchaning tugmachasini bosib turgan holda o‗zgartirish kerak. 
 
Darchalarning quyidagicha turlari mavjud: 
1. Ilovalar darchasi – Windows ning standart darchasi. 
 
22-rasm. 
2. Hujjatlar darchasi – ilovalar darchalari ichida joylashgan va o‗z ichiga faqat sarlavhalarni 
oladi. 
 


 
23-rasm. 
3.  Muloqot  darchasi.  Harakatlarni  tasdiqlash  yoki  bekor  qilish  tugmachalarini  o‗z  ichiga 
olgan darcha. 
 
 
24-rasm. 
4. Xabarlar, shu jumlandan avariya xabarlari darchasi: Ogohlantirish. 
 
25-rasm 
 
5. Xato to‗g‗risida xabar: 
 
 
26-rasm. 
 
6. Ma‘lumotnoma darchasi. 
 


 
27-rasm. 
Shunday  qilib  siz,  papkalar  darchalari  bilan  muomala  qila  olasiz  va  Windowsning  yo‗l 
ko‗rsatuvchisi  bilan  sinovlar  o‗tkazishga  tayyorsiz.  Windows  bo‗yicha  ilgarigi  ba‘zi 
yo‗riqnomalarida  Windows  yo‗l  ko‗rsatuvchisi  dasturini  ko‗pincha  Windowslarda  fayl 
dispetcherlari  (File  Manager)  ning  yaxshilangan  versiyasi  –  fayllarning  ―kuchaytirilgan‖ 
dispetcheri  deb  atashgan,  lekin  bu  dasturni  novigatsion  panelining  papka  darchasi  deb  atash 
to‗g‗riroq  bo‗lardi.  Bu  panel  sizning  kompyuteringizning  va  uning  tarmoq  o‗ramining  ―xarita-
sxemasi‖dan iboratdir. 
Quyidagi  rasmda  ayni  bir  papkaning  papka  darchasida  ichida  saqlagan  ma‘lumotlar 
ko‗rsatilgan. Rasmdan ko‗ringanidek windows yo‗l ko‗rsatuvchisining darchasi ikkita maydonga 
bo‗lingan.  O‗ngdagi  maydon  papkaning  darchasiga  juda  o‗xshaydi  va  xuddi  shu  darchadek 
ishlaydi.  CHap  maydonda  Windows  nomlari  makoninng  tuzulmasi  chiqariladi.  Bu  erda  lokal 
qattiq  disklar  kataloglarining  daraxti  va  kompyuterga  ulangan  boshqa  hamma  resurslar  – 
diskovodlar  va  kompakt-disklarni  o‗qish  uskunalari,  tizim  papkalari  va  tarmoq  serverlari 
ko‗rsatilgan. Tuzilma printerlarga, boshqaruv paneli (Control panel) va savatcha (Recycle Bin)ni 
yo‗llanmalar bilan ta‘minlaydi. 
Papkaning istalgan darchasi kabi Windows ning yo‗l ko‗satuvchisi menyu qatori va majburiy 
bo‗lmagan elementlar:  asboblar paneli va holatlar qatorini o‗z ichiga oladi.  Menyu satri papka 
darchasining  menyusiga  to‗la  o‗xshashdir,  faqat  unda  bo‗lgan  qo‗shimcha  servis  (Tools) 
menyusi  bundan  istesnodir.  Yo‗l  ko‗satuvchining  darchasi  xuddi  papkaning  darchasidek  ko‗ib 
chiqishning to‗rtta rejimi: yirik nishonlar, mayda nishonlar, ro‗yxat va jadvaldan bittasini tanlash 
imkonini beradi. Sukut saqlash bo‗yicha uni maydonda axborot jadval rejimida chiqariladi. Yirik 
nishonlar esa rasmda faqat  yo‗l ko‗rsatuvchining, papkaning standart darchasiga o‗xshashligini 
ta‘kidlash uchun tasvirlangan xolos. 
Odatda  Windows  yo‗l  ko‗rsatuvchisi  Bosh  menyu  Dasturining  ostki  menyusida  joylashgan 
bo‗ladi.  Agar  shunday  bo‗lsa,  siz  uni  Bosh  menyu  yordamida  ochishingiz  mumkin.  Bundan 
tashqari Windows yo‗l ko‗rsatuvchisini ishga tushurishning bir necha usuli bor.  
Buning uchun: 

  sichqonchaning  o‗ng  tugmachasini  mening  kompyuterim  (My  Computer)  yoki  tarmoq 
o‗rami (Network Neighborhood) nishoni ustida bosing (cherting) va ob‘ektning menyusidan yo‗l 
ko‗rsatuvchi (Explore) buyrug‗ini tanlang. 

  sichqonchaning  o‗ng  tugmachasini  papka  yoki  papkaning  yorlig‗i  ustidan  bosing, 
ob‘ektning menyusida «yo‗l ko‗rsatuvchi» buyrug‗ini tanlang. 

 papkaning darchasidan papka nishonini ajrating va fayl (File) menyusidan yo‗l ko‗rsatuvchi 
buyrug‗ini tanlang. 



 papkaning o‗ng darchasida papka nishonini ajrating va Shift tugmachasini bosib ikki marta 
ketmag‗ket bosing. 
 
 
28-rasm. 
Windows  operatsion  tizimida  ilovalarni  o‗rnatishning  bir  nechta  usuli  bor,  ammo  boshqaruv 
paneli  papkasidagi  dasturlarni  o‗rnatish  va  o‗chirib  tashlash  nishonini  ishlatishga  asoslangan  usul 
asosiysi  hisoblanadi.  O‗rnatishning  boshqa  usullari  operatsion  tizimning  reestirida  ilovalarning 
to‗g‗ri ro‗yxatga olinishini kafolatlashlari sababli hamma holatlarda aynan shu vositadan foydalanish 
tavsiya etiladi. 
Yangi ilovani o‗rnatishdan oldin ishlab turgan barcha dasturlarni va ochiq hamma hujjatlarni 
yopish kerak. Ayrim hollarda fon jarayonlarining ham bir qatorini yopish zarurdir. 

Download 4,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   263




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish