3-Ma’ruza. Kompyuterlarning dasturuy ta`minoti. Operatsion tizimlar. Reja

Qurilmalar  drayveri.  Operatsion  tizim  doirasida    turli  tili  qurilmalarni  operatsion 

tizim  bilan  va  ular  orqali    amaliy  dasturlar  bilan  o’zaro  aloqasi  uncha  katta  bo’lmagan 

yuklanuvchi mashina kodilari orqali amalga oshiriladi va ular drayverlar deb ataladi.  

Drayver  operatsion  tizimning  standartlashtirilgan  dasturiy  interfeysi    va  tashqi 

qurilmaning buyruqlar tizimini birlashtirishni amalga oshiradi.  

Xizmat, servis dasturlari. Odatda, dasturlar hoh u amaliy bo’lsin yoki tizimli bo’lsin, 

zarur bo’lgan vaqtda yuklanadi, o’z vazifasini bajaradi, so’ngra ishini yakunlaydi. 

Lekin dasturlarni shunday alohida tiplari borki, ular boshqa dasturlarning so’rovlarini 

kutadi  operatsion  tizimning  ayrim  parametrlarini  holatlarini  kuzatadi.  Bunday  dasturlar 

operatsion  tizim  bilan  bir  vaqtda  yuklanadi  va  ishini  yakunlaydi.  Agar    dasturni  ishida 

to’xtab  qolish  ro’y  bersa  va    avariya  holatida  ishini  to’xtatsa,  u  avtomatik  tarzda  ishga 

tushadi  va  operativ  xotiraga  yuklanadi.  Bunday  dasturlar  operatsion  tizimning  xizmat  yoki 

servis dasturlari deb nomlanadi. Servis dasturlariga misol tariqasida chop qilish xizmatlarini 

keltirish  mumkin.  Chop  qilish  xizmati  bir  vaqtning  o’zida  bir  nechta  dasturlardan  chop 

qilish buyrug’ini oladi, ularni navbati bilan chop qiladi.