Gazi Üniversitesi Türkçe Öğrenim, Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÖmer) tarafından yayımlanan

BİLİMDEN DÜNYAMIZA
82
YAZMA
A)
  Yukarıda kompozisyon yazımı ile ilgili verilen bilgileri 
okuyunuz, söz konusu kurallara bağlı kalarak bir kom-
pozisyon yazınız.
B)
  Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerlere uygun 
 
noktalama işaretlerini getiriniz.
Kompozisyon, bir konu üzerinde duygu, bilgi ve görüşleri-
mizden yararlanarak planlı, etkili bir yazı yazmak ya da ko-
nuşma yapmak demektir. Kompozisyon giriş, gelişme ve 
sonuç bölümlerinden oluşur.
Giriş Bölümü
Konu Seçenekleri
Sonuç Bölümü 
 Giriş bölümünde konu ve konuya bakış açısı belirtilir.
a) davranışlarını beğendiğiniz bir kişinin tanıtımı.
Belli bir bakış açısı doğrultusunda geliştirilen konunun 
açıklandığı, amaçlanan sonuca ulaştırıldığı, konunun bir 
yargıya bağlandığı bölümdür.
Giriş cümlesi kısa ve ilgi çekici bir cümle olmalıdır. 
b) hayal kurmanın olumlu ve olumsuz yönleri.
c) kişiliğin oluşmasındaki etkenler.
Dil ve düşünce yönünden kendinden önceki paragrafa 
bağlıdır. 
Cümleler;tanımlama, açıklama, soru cümlesi biçiminde 
kurulabilir. 
Kısa bir biçimde kurulan bu bölüm, toparlayıcı ve özet 
niteliğinde olan bağlayıcı ögelerle (kısaca, özetle,denilebilir 
ki) başlayabilir.
Ayrıntılar, gelişme cümlelerinde birbirini tamamlayacak 
şekilde bağlayıcı ögelerle bağlanarak sıralanır.
Gelişme bölümündeki paragraflardan her biri, dil ve düşünce 
yönünden kendisinden önceki ve sonraki paragrafa bağlıdır.
Paragrafa “çünkü, mesela” gibi bağlayıcı ögelerle başlanmaz.
Yazıda ele alınacak konu tanıtılır; yazarın konuya nasıl bir
yaklaşım getireceği sezdirilir. 
Konu bu bölümde açılır. Bunun için de örneklerden, ben-
zerliklerden, karşıtlıklardan, tanık göstermelerden yararlanılır.
Gelişme Bölümü
(  ) Delilik şüphesiz aptallıktan iyidir (  ) Delilik var olmuş bir 
zekânın yok oluşudur (  ) aptallık (  ) var olmamış bir zekânın 
var olmamaya devam edişidir (  ) Deliliğin hiç olmazsa mazisi 
şanlı (  ) aptallığın şerefli bir tarihi bile yok (  )  (  ) 
      
Peyami Safa- Matmazel Noraliya’nın Koltuğun'dan alıntılanmıştır.
Gelişme bölümü; konuyu açıklayan, ana düşüncenin orta-
ya çıkmasına katkıda bulunan yardımcı düşünceleri içerir.

---

83
B)
  Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.
C)
  Dinlediğiniz diyalogda aşağıdaki konulardan hangisine 
değinilmemiştir?
DİNLEME
Kız, kitap okumaktan hoşlanmıyor.
Erkek, romanı okumayı bitirmemiştir.
Erkek, romanı ilk baskısından okuyor.
Erkek, kitabı internetten satın almıştır. 
"Savaş ve Barış", tek ciltlik uzun bir romandır.
Erkek, romanı çevirisinden okuyor.
Sahaf, çok düzenlidir ve yeni kitaplar satar. 
Kız ve erkek birlikte daha önce sahafa 
gitmişlerdir.
A)
  Dinlediğiniz metne göre işaretleyiniz.
 (Doğru: 

, Yanlış: 

)
"Savaş ve Barış" romanı ............................... tarihini, kültürünü 
ve insanını anlatıyor.
Romanın yazarı ............................... dur.
Erkek, romanın ............................... yılı baskısını okuyor.
Erkek, romanı ...............................’da bir sahaftan almıştır.
a)  kitabın yazarı ve yayın yılı
b)  kitabın türü ve yazarın üslubu
c)  kitabın nereden satın alındığı
d)  kitabın internet ve sahaf fiyatı
e)  kitabın hacmi ve içeriği 
Lev Nikolayevich Tolstoy

---