Ш. А. ДЎстмуҳамедова, З. Т. Нишанова, С. Х. Жалилова



Download 4,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/217
Sana25.02.2022
Hajmi4,19 Mb.
#257549
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   217
Bog'liq
Dostmuhamedova, Nishanova - Yosh davrlari va pedagogik psixologiya

А 
Б 
В 
А 
Б 
А 
Б 
В 
Д 
Б 
Е 
Г 
В 
А 


Агар гуруҳда 20 дан ортиқ аъзо бўлса, бундай схема тузиш қийинроқ 
бўлади. Шунинг учун бундай ҳолларда матрицадан фойдаланиш мақсадга 
мувофиқ бўлади. 
Матрица қуйидагича тузилади. Тўртбурчак ёки квадрат чизилиб, гуруҳ 
аъзоларининг сонига қараб катакчаларга бўлинади. Чап тарафдан юқоридан 
пастга ва юқоридан ўнг тарафга гуруҳ аъзоларининг шартли белгилари қўйиб 
чиқилади. Гуруҳ аъзоларининг шартли белгилари ўқувчилар фамилияси ёки 
фамилия бош ҳарфи, текширувчиларнинг тартиб номерлари ҳам бўлиши 
мумкин. Горизонтал чизиқ бўйича қаторларга танланаётган ўқувчи, 
вертикалига эса катакча ичига кимни танлаётгани ҳақидаги маълумотлар 
ёзилади. Ижобий танлаш “+” белгиси билан, ўзаро бир-бирини танлаш эса
“+” белгиси билан ифодаланади. 
Маълумки, кичик гуруҳ ёки жамоаларда бирламчи гуруҳлар мавжуд 
бўлиши мумкин. Бу бирламчи гуруҳлар эса бошқа матрицада белгиланади. 
Бунинг учун юқорида кўрсатилганидек, тўртбурчак ёки квадрат чизилиб, 
матрицанинг чап бурчагидан пастдаги ўнг бурчагига қаратиб диагонал 
чизиғи ўтказилади. Бу чизиқ квадратнинг шу диагонал чизиғига тўғри келган 
катаклари устидан ўтади. 1 – матрицадан ўзаро танланишга эга бўлган 
истаган бир ўқувчини танлаб олинади. Унинг тартиб номерини ва 
фамилиясини матрицанинг 1 – қаторига ўтказилади. Худди ана шу номерни 
юқоридаги 1 – катакка қўйилади. Сўнгра 1 – матрицадан 1 – қаторга ёзилган 
шахс билан ўзаро танланишда бўлган шахсларни танлаб олинади. Унинг 
тартиб номери ва фамилияси 2 – қаторга ёзилади. Худди на шу номерни 
юқоридан 2 – устунга ёзилади. Матрицанинг шунга мувофиқ келадиган 
катакларига “+” белгиси ёзиб қўйилади. Матрицанинг 1 – қаторидаги ўқувчи 
билан ўзаро танланишда бўлган гуруҳнинг навбатдаги аъзосини унинг 1 – 
матрицадаги номерини сақлаган ҳолда 3 – қаторга ёзилади. Шу номерни 3 – 
устуннинг юқори қисмига ҳам қўйилади. Тегишли катакка “+” белгиси 
қўйилади. Шу тариқа 1 – матрицадан танлаб олинадиган фамилияларни 
навбатдаги қаторга ёзиладиган ўзаро танланишда бўлган бирорта ҳам киши 
қолмагунча давом эттириш керак. Бошқача қилиб айтганда, ўзаро 
танланишда бўлган кишилар доираси якунланиши лозим. Ўзаро бир-бирини 
танламаган ўқувчилар матрицанинг охирига ёзилади. Микрогуруҳ, яъни 
бирламчи гуруҳ 2 -5 кишидан иборат бўлиши мумкин. 
Шундай қилиб, социометрия методи объектив ва аниқ маълумотлар, 
яъни шахснинг гуруҳ ёки жамоадаги реал ҳолатини акс эттирувчи 
маълумотлар олишга имкон беради ҳамда амалий мақсадларда 
фойдаланилиши мумкин. 

Download 4,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish