Dinlari tarixi

MUSTAHKAMLASH UCHUN 
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
1.  Davlat va din munosabatlarining qanday modellarini bilasiz?
2.  O‘zbekiston Respublikasi mazkur modellarning qaysi birini qo‘lla-
gan?
3.  Mamlakatimiz Konstitutsiyasining 61-moddasida davlat va din mu-
nosabatlariga oid qanday fikr mustahkamlab qo‘yilgan?
4.  O‘zbekiston Respublikasi davlatning din va diniy tashkilotlar bilan 
o‘zaro munosabatida qanday prinsiplarga amal qiladi?
Biz muqaddas 
dinimizni azaliy 
qadriyatlarimiz 
mujassamining 
ifodasi sifatida 
behad qadrlay-
miz. Biz muqad-
das dinimizni 
zo‘ravonlik 
va qon to‘kish 
bilan bir qatorga 
qo‘yadiganlarni 
qat’iy qoralay-
miz va ular bilan 
hech qachon 
murosa qila 
olmaymiz.
Shavkat 
Mirziyoyev

---

22
DIN VA IJTIMOIY HAYOT
4-§
BUGUN DARSDA QUYIDAGILAR BILAN TANISHASIZ:
1.  Dinning jamiyatdagi o‘rni.
2.  Ijtimoiy munosabatlar va din.
Dinning jamiyatdagi ijtimoiy funksiyalari.
DINNING JAMIYATDAGI O‘RNI
Insoniyat tarixidan yaxshi bilamizki, dunyoning hech 
bir mintaqasi, xalqi ma’lum bir din va e’tiqodlar tizimi-
siz o‘z shaxsiy va ijtimoiy hayotini tasavvur qila olma-
gan. Tarixiy davrning barcha bosqichlarida jamiyatning 
asosiy bo‘g‘inlari o‘z faoliyatlarini yurgazish uchun u 
yoki  bu  diniy  e’tiqod  tamoyillariga  tayanganlar.  Maz–
kur holat barcha xalq va millatlarga xosdir. 
Albatta ijtimoiy hayotning shakl va mazmunining 
o‘zgarishi jamiyat a’zolarining dinga bo‘lgan muno-
sabatlarini ham tobora o‘zgarib borishiga o‘z ta’sirini 
ko‘rsat di. 
Din va uning arkonlari, avvalambor, mazlum, 
ko‘ngli shikasta va ijtimoiy ko‘makka muhtoj kishilarni 
himoya  qilishga  xizmat  qilgani  tufayli  jamiyatning  ki-
borlar tabaqasi uni darhol qabul qilmaganlarini tarixdan 
bilishimiz mumkin. 
Keyinchalik, esa ba’zi hukm–ron doiralar dindan 
o‘z  ijtimoiy-iqtisodiy  va  siyosiy  mavqelarini  mustah-
kamlash  maqsadlarida  foydalanishga  intildilar.  Bunda, 
g‘ayriinsoniy xatti-harakatlarni amalga oshirish dan ham 

---

23
TARIXGA NAZAR
Xristianlik dini vujudga kelishi arafasida Rim impyeriyasida, xu-
susan,  Falastinda  murakkab  ijtimoiy-siyosiy  va  iqtisodiy  jarayonlar 
kechayotgan  edi.  Ichki  qurolli  nizolar,  nemis  qabilalarining  hujumi, 
siyosiy hokimiyatdagi bosh boshdoqliklar Rim imperiyasida chuqur ijti-
moiy va iqtisodiy inqirozni keltirib chiqargan edi. Rimning erkin fuqa-
rolari ichida umidsizlik va ularning azob-uqubatlariga «e’tiborsizlik» qi-
layotgan antik xudolarga ishonchsizlik kuchaygan edi.