Dinlari tarixi

Burhoniddin 
Marg‘inoniy
Tarixda «Hudaybiya sulhi» deb nomlangan tinchlik bitimida musul-
monlarning tinchlik parvar siyosatlari Qur’oni karim oyatlari asosida 
ekanligi namoyon bo‘ladi. Bu sulh, musulmonlarning ziyoniga tuzilsa-da, 
islom dining tinchlikparvarligini va qon to‘kilishini oldini olishdagi o‘rni-
ni ko‘rsatib berdi.
«Agar sulhga moyil bo‘lsalar, Siz ham unga moyil bo‘ling va Allohga 
tavakkul qiling»
Qur’oni karim. «Anfol» surasi 61-oyat.

---

124
Arman apostol cherkovi vakili «Hech kim o‘z dini-
ni boshqalarga tiqishtirish yoki boshqa e’tiqoddagilarni 
kamsitish  huquqiga  ega  emas»ligini  ta’kidlab,  Fridrix 
Velikiyning  «Hamma  dinlarga  sabr-toqat  bilan  muno-
sabatda  bo‘lmoq  darkor,  chunki  har  bir  inson  najotga 
o‘z yo‘li bilan erishadi», deb ta’kidlashi turli konfessiya 
vakillarining yurtimizdagi diniy bag‘rikenglik tamoyil-
larini qo‘llab-quvvatlashidan dalolat beradi.
O‘zbekistonda faoliyat olib borayotgan konfessiya 
vakillari  turli  e’tiqodda  bo‘lgan  fuqarolar  o‘rtasidagi 
totuvlik va do‘stlik rishtalarini mustahkamlashda o‘z 
hissalarini  qo‘shmoqdalar.  Bugungi  kunga  qadar  yur-
timizda bag‘rikenglikning ijtimoiy mohiyati, namoyon 
bo‘lish  shakllari,  jamiyat  taraqqiyotini  ta’minlashdagi 
o‘rni va ahamiyati kabi masalalarga bag‘ishlangan bir 
qancha tadqiqotlar amalga oshirilmoqda.
IJODIY FAOLIYAT
Mazkur matndagi hikoyani tinchlikparvarlik va bag‘rikenlgik tamoyillari 
bog‘lang.
Elchi Kastiliya qiroli huzuriga tashrif buyurib, Temurbeknning maktubu 
sovg‘alarini, qimmatbaho toshlar va odatga ko‘ra, u yuborgan kanizaklar-
ni  taq dim  etdi.  Ulug‘  davlatpanoh  qirol  Temurbek  yo‘llangan  maktubi 
sovg‘alarni  qabul  qilib,  uning  yozma  va  og‘zaki  aytib  yuborgan  so‘zla-
rini tinglagach, do‘stlik munosabatlarini mustahkamlash niyatida muno-
sib-sovg‘a salomlarni tayyorlash va yuborishni buyurdi. Ilohiyot magistri 
Fra Alfonso Poes de Santa Mariya, Rui Gonsales de Klavixo va qirolning 
shaxsiy  soqchisi  Homes  de  Salazarni  Temurbek  huzuriga  elchilikka,  ular 
orqali esa o‘z maktubi hamda sovg‘alarini yo‘llashga qaror qildi.