N sh. Abdullayev, M. Z. Komilov, Q. X. Majidov, D. S. Murodov

Kanakunjut urug‘ining kimyoviy tarkibi, % hisobida 
 Urug‘ va uning 
qismlari
Moyliligi
Oqsil
Kletchatka
Kuldorligi
Urug‘da
54,32
19,44
 20,46
3,01
Mag‘zida
67,80
26,55
0,35
2,59
Qobiq qavatida
3,35
9,18
31,41
9,71
Kunjut – kunjutdoshlarga mansub bir yoki ko‘p yillik o‘simlik. 
Vatani Afrika bo‘lib Hindiston, Xitoy, Misr, Eron va O‘rta Osiyo 
respublikalarida qadimdan ekiladi. Bo‘yi 1–2 m, mevasi 4,6 yoki 
8 qirrali ko‘sakcha, uzunligi 3–5 sm. Ko‘sakcha pishganda qir-
ralaridan chatnab urug‘i to‘kiladi. Shu sababdan ham urug‘i yer-
ga to‘kilib nobud bo‘lmasligi uchun, ko‘sakcha pishish darajasiga 
yetishi bilan yig‘ishtirish kerak.
Bitta ko‘sakchada 80 tagacha urug‘ bo‘ladi, 1000 dona 
urug‘ining og‘irligi 2–5 g. Kunjut urug‘ining tarkibidagi moy 
miqdori 55–60% gachani tashkil qiladi. Kunjut urug‘i tarkibida 
27% oqsil va 20% uglevod bor.
Qobig‘i ajratilgan urug‘idan pasta-taxin moyi olinib, undan 
taxin holvasi tayyorlanadi. Kunjut moyi tibbiyotda va oziq-ovqat-
da ishlatiladi. Urug‘i non mahsulotlarini yuzasiga sepiladi va u 
nonga o‘ziga xos maza beradi.

---

35
2
1
3
12-rasm. Kanakunjut o‘simligi: 
1 – umumiy ko‘rinishi; 2 – mevali shoxi; 3 – mevasi va urug‘i.
1
2
5
3
4
13-rasm. Kunjut o‘simligi: 
1 – umumiy ko‘rinishi; 2 – urug‘lari; 3 – poyasining bir qismi; 4 – poyasi-
ning bir qismi yetilgan mevalari bilan birgalikda; 5 – mevasi.

---

36
15-jadval