Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

1.3. Elektroradio ashyolarning mexanik va
fizik-kimyoviy tavsifnomasi
Kimyoviy  xossalari.  Dielektriklarning  kimyoviy  xossalarini
yaxshi  bilish  ularni  uzoq  vaqt  turli  kimyoviy  aktiv  moddalar
(gaz,  suv,  kislota,  ishqor,  suyuq  eritmalar  va  b.)  ta’siriga  chi-
damliligiga baho berishda muhim hisoblanadi. Turli dielektriklarda
bu ta’sirlarga chidamlilik turlichadir.
Detallar ishlab chiqarishda elektroradio ashyolar turli kimyo-
viy-texnologik usullar yordamida qayta ishlanadi: yopishtiriladi,
eritmalarda lok hosil bo‘lishi bilan eritiladi va boshqalar. Qattiq
materiallarning eruvchanligi eritma yoki to‘yingan eritma konsen-
tratsiyasi  bilan  ta’sirga  uchraydigan  material  yuzasida  (sirtida)
birlik  vaqt  ichida  eritma  holiga  o‘tayotgan  material  soni  bilan
baholanadi.
Odatda, kimyoviy tabiati eritmaga o‘xshash bo‘lgan va mole-
kulalarida o‘xshash atom guruhlariga ega bo‘lgan moddalar (qutbli
moddalar  —  qutbli  suyuqliklarda,  neytral  moddalar  —  neytral
suyuqliklarda) oson eriydi. Masalan, qutbsiz yoki kuchsiz qutb-
langan  uglevodorodlar  (parafin,  kauchuk)  suyuq  uglevodorod

---

18
(benzin)larda, gidrooqsil guruhlarga ega bo‘lgan qutbli smolalar
(fenolformaldegid  smolalar)  spirt  va  boshqa  qutbli  eritmalarda
oson eriydi. Molekular massaning qutblanish darajasi ortgan sari
eruvchanlik  kamayadi.  Temperatura  ortgan  sari,  odatda,  eruv-
chanlik ortadi. Keyingi boblarda materiallarning ancha xavfli tashqi
ta’sirlarga nisbatan kimyoviy chidamliligi batafsil yoritilgan.