‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. N. V aliyev

1.22-rasm.
tasi  S   n ing   kartinaga  jip slash tirilg an   h o la ti  tik lan ad i  va  u   S 'D 2 
atrofida  aylantirilib,  ufq  chizig‘i  h  ga  olib  tushiladi.  Olib  tushilgan 
S l  n u qta burish vatarlarining  uchrashish  nuqtasi  hisoblanadi va u n ­
d an   h  ga  nisbatan  berilgan  a   burchak  ostida  to ‘g ‘ri  chiziq  o ‘tka-
31

---

1.24-rasm.
ziladi.  0 ‘tkazilgan  chiziq  D2  dan  chiqarilgan  vertikal  chiziq  bilan 
kesishib,  izlangan  D'2  nuqtani  beradi.  A  va  E  nuqtalarni  D'2  bilan 
tutashtiruvchi  chiziqlar  В, va  C;  lardan  chiqarilgan  vertikal  chiziq­
larni  kesib,  В va  С nuqtalarning  perspektivasini  hosil  qiladi.
1.24 -rasm da  H  ga  ham ,  К  ga  h a m   qiya  b o ‘lgan  tekislikdagi 
to ‘g‘ri  to ‘rtburchakning perspektivasining  bajarilishi  tasvirlangan.  Bu 
jarayon  quyidagi  tartibda  am alga  oshirilgan.
1.  T o ‘g ‘ri  to ‘rtburchakning  H dagi  tasviriga  S'  dan  parallel  ch i­
ziqlar o ‘tkazilib,  F, va  F2 nu q talar topilgan.
2.  B0,  A ,,  E0  n u q talar  F,  va  F2  lar  bilan  tu tash tirilib ,  t o ‘g ‘ri 
to ‘rtburchakning  H  dagi perspektivasi  yasalgan.
3.  B0 dan  vertikal  chiziqqa  ВSC t  chiziqning  balandligi  t masofa 
o ‘lchab  q o ‘yilib,  u  Ft  bilan  tutashtirilgan.  Shunda  BC   chiziqning
32

---

perspektivasi  В'  va  С'  nuq talard an   vertikal  chizilgan  chiziqlarda 
belgilangan.
4.  В va  С ham da  A  va  E  nuqtalar  o ‘zaro  tutashtiriladi.
Bu  chizm ada  ham   A B   va  CE  chiziqlarning  uchrashish  nuqtasi 
F ? awalgi  rasmdagidek  aniqlanadi.