Ekologiya va botanika kafedrasi qo`lyozma xuquqida

Bug`doy  (Triticum  L.)-  bir  yillik  o`tsimon  o`simlik   bo`lib,  doni 

uchun  hammadan  ko`p  ekiladigan  g`alladir.  Yumshoq  va  qattiq 

bug`doy  donlarida  12,5  %  gacha  oqsillar,  60  %  atrofida  uglevodlar, 

1,5  %  gacha  yog`lar  va  efir  moyi,  10  xildan  ortiq  vitaminlar  mavjud. 

Xalq  tabobatida  bug`doy  non   mag`zidan  qaynatma  tayyorlab,  ichketar 

mahalida  ichiriladi.  Bug`doy  doni  qaynatmasi  umumiy  quvvatga 

kirgazadigan  ichimlik  o`rnida  buyuriladi  hamda  oziqligi  ko`p  bo`lib, 

qorinni  to`q  tutishi  bilan  birga  qonni  tozalash  xususiyatiga  ham  ega. 

Yuqori  nafas  yo`llari  yallig`langanda  va  odamni  qattiq  yo`tal  tutib 

turadigan  mahallarda  bug`doy  kepagi  qaynatmasini  asalga  aralashtirib 

---

9 

 

ichiladi.  Ibn  Sino sepkillarni  yo`qotish  uchun  bug`doy  uni,  kraxmal  va 

za`farondan  malham  tayyorlagan.  Zamonaviy  tibbiyotda  giperatsid 

gastrit,  me`da  yara  kasalligi  bilan  og`rigan  bemorlarga  alohida 

pishirilgan  non  mahsulaotlari  buyuriladi.  Gipertoniya  kasalligi,  qandli 

diebet,  surunkali  kolit  bilan  og`rigan  bemorlar  uchun  mo`ljallab 

tayyorlanadigan alohida non mahsulotlari ham bor.