Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti nukus filiali

Matritsani  lenta  taqsimlash  matritsalarni  ko'paytirish.  Matritsalarni 

ko'paytirishning  ishlash  ta'rifidan  boshlab,  C  matritsasining  barcha  elementlarini 

hisoblash  bir-biridan  mustaqil  ravishda  bajarilishi  mumkin.  Natijada,  parallel 

hisoblashni  tashkil  qilishning  mumkin  bo'lgan  yondashuvi,  natijada  paydo 

bo'ladigan  matritsaning  bir  elementini  asosiy  subtask  sifatida  aniqlash  uchun 

foydalanishdan iborat bo'lib, barcha kerakli hisob-kitoblarni bajarish uchun har bir 

subtaskada bir qator matritsa va bitta matratik B matritsasi bo'lishi kerak. subtask n2 

ga teng (matritsaning C elementlari soni bo'yicha). 

Taklif  etilgan  yondashuvni  ko'rib  chiqib,  shuni  ta'kidlash  joizki,  erishilgan 

parallellik  darajasi  ko'p  hollarda  ortiqcha  emas.  Odatda,  amaliy  hisob-kitoblarni 

amalga  oshirayotganda,  bunday  subtaskalar  mavjud  bo'lgan  protsessorlarning 

sonidan  kattaroq  va  asosiy  vazifalarni  muqarrar  ravishda  kengaytirish  bosqichini 

belgilaydi.  Shu  munosabat  bilan,  hisob-kitoblarni  yig'ish  asosiy  subtaskalarni 

tanlash bosqichida allaqachon foydali bo'lishi mumkin. Mumkin bo'lgan eritma bir 

subtaskada  birma-bir  emas,  balki  natijada  paydo  bo'lgan  matritsaning  bir  necha 

elementlari  bilan  birlashtirilishdan  iborat  bo'lishi  mumkin.  Keyinchalik  ko'rib 

chiqish  uchun  biz  asosiy  matritsani  C  matrisi  satrlaridan  birining  barcha 

---

elementlarini  hisoblash  uchun  protsedurani  aniqlaymiz.  Bu  yondashuv  umumiy 

sonni kamaytiradi subtasks n qiymatiga teng. 

Asosiy subtaskaning barcha kerakli hisob-kitoblarini bajarish uchun matris A 

satriga va B matritsasining barcha ustunlariga ega bo'lishi kerak.Bu muammoning 

oddiy echimi - barcha subtasklardagi B matritsasining takrorlanishi - odatda xotira 

yuki tufayli qabul qilinishi mumkin emas. Shuning uchun hisob-kitoblarni tashkil 

qilish har bir joriy vaqtning o'zida pastki vazifalar hisob-kitoblarni amalga oshirish 

uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarning faqatgina bir qismini o'z ichiga oladigan tarzda 

tuzilishi  va  boshqa  ma'lumotlarga  kirish  protsessorlar  o'rtasida  ma'lumotlar 

uzatilishi bilan ta'minlanishi kerak. 

 

Matritsani lentali taqsimlash algoritmi sxemasi 

Ushbu  amaliy  ishda  matritsalarni  ko'paytirish  amaliyotini  bajarish  uchun 

uchta  parallel  usulni  nazarda  tutadi.  Birinchi  algoritm  protsessorlar  orasidagi 

matritsalarni ajratishga asoslangan. Ushbu algoritmning ikki xil versiyasini taqdim 

etadi. Algoritmning birinchi varianti ko'paytirilgan matritsaning turli bo'linmalariga 

asoslanadi  -  birinchi  matris  (matritsa)  gorizontal  chiziqlarga  bo'linadi  va  ikkinchi 

matritsa  (matris  B)  vertikal  chiziqlar  bo'lib  bo'linadi.  Ip  algoritmining  ikkinchi 

variantida matritsaning gorizontal chiziqlarga bo'lishini qo'llaydi. 

Xulosa 

1.  Matritsani ko’paytirishda parallel usullardan foydalanish vaqtni tejaydi 

2.  Matritsa elementlarini taqsimlashni lentali gorizantal, vertical va blokli 

usullari bor 

 

 

---