Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti axborotlashtirish texnologiyalari

O’zgaruvchi := InputBox(Sarlavha, Izoh, Qiymat);  
 
Rasmda    dialog  oynasining  ko’rinishi 
keltirilgan.  Bu  kiritish  oynasi  dasturda 
quyidagi  instruksiya  orqali  chiqarilishi 
mumkin: 
 
 
s:=InputBox('Kilogramm-gramm','Og’irlikni kilogrammda kiriting','0'); 
 
 5 slayd 
 
 

---

 
67
 
1-mavzu bo’yicha xulosalar 
 
Odatda  fayllar  bajaradigan  funksiyalariga  ko’ra  bajariladigan  va 
bajarilmaydigan  turlarga  bo’linadi.  Kengaytmasi  .exe,  .com,  .bat  kabi  fayllar 
bajariladigan  fayllar  hisoblanadi.  Bajarilmaydigan  fayllarning  kengaytmasi  esa 
boshqacha  bo’ladi.  Ular  bajariladigan  fayllarning  ishini  to’liq  bo’lishini 
ta’minlaydi  yoki  ular  yordamida  yaratiladi.  Biz  ushbu  mavzu  yordamida 
bajarilmaydigan  fayllar  guruhiga  kiruvchi  alohida  fayllarni  o’qitish  uslubiyotini 
bayon qilamiz 
Bu  fayllar  ma’lumotlar  omboridan  iborat  bo’lib,  ularni    massiv 
tushunchasining  mantiqiy  davomi  deb  qarash  mumkin.  Chunki  bu  fayllar  o’zida  
elementlarining  soni  oldindan  noma’lum  yoki  cheksiz  bo’lgan  massivlarni 
saqlaydi. Bunday fayllar bilan ishlashni bilish  dasturchilar uchun alohida ahamiyat 
kasb etadi va keyingi faoliyatlarida juda kuchli vositaga bo’lib xizmat qiladi. 
Dasturlarda  muloqot  oynalaridan  foydalanish  foydalanuvchi  uchun  qulay 
bo’lgan interfeys yaratishga  xizmat qiladi. 
6 slayd 
 
Mustaqil ishlash uchun tavsiya qilinadigan topshiriqlar 
 
1. Yozuvlarni faylga yozish va fayldan o’qish 
2. OpenDialog, SaveDialog va FontDialog komponentalarini ishlatgan holda 
oddiy matn muharriri yaratilsin  
3. Delphida bosh menyu tashkil qilish qanday amalga oshiriladi? 
4. Delphida bir necha formada ish yuritish qanday tashkil qilinadi 
5. RadioGroup guruhli tanlash tugmalariga tushintirish bering. 
6. CheckListBox komponentasi nima vazifa bajaradi? 
7. CheckListBox ning asosiy xossalarini aytib bering. 
8. ListBox va ComboBox komponentalari vazifasini tushuntiring. 
 9. StringGrid komponentasi vazifasi va asosiy xossalarini tushuntiring 
 
7 slayd 
 

---

 
68