Книга узб испр! gjck!indd

Ehtimol bo’lgan javob variantlari:
-  manipulyatsiya usullaridan foydalanish;
-  ommaviy ongni boshqarish texnologiyalari qo’llaniladi;
-  targ’ibotdan odatda davlat foydalanadi, uning esa imkoniyatlari 
katta;
-  bitta tushunchalar o’rniga boshqalar qo’llaniladi;
-  ohirigacha gapirishmaydi.
   
Darhaqiqat, targ’ibotda turli xil texnikalar qo’llaniladi. Nima uchun bu 
biz uchun muhim? Ushbu texnikalar, qoida tariqasida, ma’lumotlar 
bilan manipulyatsiya, uning buzilishi, taqdimot turiga asoslangan. Ya’ni, 
targ’ibot har doim ham emas, balki yolg’on emas (garchi ko’pincha yolg’on 
targ’ibotda mavjud bo’lsa ham), chunki u maksimal darajada mafkuraviy 
ta’sir ko’rsatishi uchun ma’lumotni taqdim etish qobiliyati.
Bizga tashviqot bilan shug’ullanayotganimizni tushunishga yordam 
beradigan va natijada uning tarmog’iga tushib qolmaydigan juda aniq 
tashviqot belgilari mavjud. Mana ulardan bir nechtasi:
- ba’zi tezislarni uzoq vaqt davomida turli xil ma’lumot manbalarida 
takrorlash;
- tarqatilayotgan ma’lumotlarning hissiyotlarga doimiy ta’siri, jamiyatni 
doimiy taranglik, qo’rquv, vahima ichida ushlab turish istagi - bu vaziyatni, 
voqealarni xotirjam baholash va asosli qarorlar qabul qilish imkoniyatlarini 
cheklaydi;
- targ’ibot murakkab muammolarga sodda yoki hatto primitiv echimlarni 
taklif qiladi (5G bilan misol) va bu echimlar bugun ham, hozir ham mavjud;
- doimiy ravishda ikkinchi darajali mavzularni muhokama qilish orqali 
tinglovchilar e’tiborini jamiyatdagi haqiqatan ham muhim mavzular va 
muammolardan chalg’itish, axborot mavzularining tez-tez o’zgartirish;
- haqiqat illyuziyasini yaratadigan, tashviqot xabarlarini kuchaytiradigan 
muhim ma’lumotlarning cheklangan qismini oshkor qilish;
- insonning o’zi tanlov qilyapti kabi taassurotni yaratish; aslida targ’ibot 
tanlovning muqobil variantini taklif qilmaydi: targ’ibotdagi ma’lumotlar 
shunday tuzilganki, u odamga bitta tanlovni belgilaydigan qilib tuzilgan 
va buni uning to’g’ri ekanligi bilan asoslaydi.

---

85
  ММ
Mavzuni mustahkamlash uchun o’yin formatida 2-3 kichik guruhlarda 
ishni davom ettirish mumkin.
Auditoriya 4 ta guruhga birlashadi. Ularning 2 tasi – targ’ibotchilar, 2 
tasi- reklamachilar.
Har bir guruhga topshiriq beriladi: 5 ta xabardan o’ylab topish 
(reklamachilarga – reklama matnlari, targ’ibotchilarga – targ’ibot 
xabarlari).
Buning asosiy g’oyasi shundaki, reklamachilar va targ’ibothilar bir hil 
mavzularga doir xabarlarni o’ylab topishlari kerak.
Misol uchun:
1)  sabzavotlar haqida;
2)  Marsga uchish haqida.
Ya’ni bir guruh reklamachilar sabzavotlar haqida 5 ta shior, targ’ibotchilar 
esa – sabzavotlarni targ’ibot qilish borasida 5 ta shiorni yaratadi. Shu 
tarzda qolgan ikkita guruh Marsga uchish mavzusi bilan ishlaydi.
Topshiriqni bajarish uchun 10 daqiqa beriladi. Vaqt tugagach – taqdim 
etish va qarama-qarshi tahlil.
Ikkinchi bosqich – guruhlarning rollarini almashtirish mumkin. 
Reklamachilar endi targ’ibotchi bo’ladi va aksincha. Mavzular ham 
yangilanadi.

---

86
yo’q. Kamida – TikTok’dan rolik bo’lsin. Bunday va boshqa roliklar qanday 
tuzilganlini tahlil qilamiz.