Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi embriologiya va gistologiya



Download 3,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet122/142
Sana31.12.2021
Hajmi3,5 Mb.
#242777
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   142
Bog'liq
embriologiya va gistologiya fanidan amaliy mashgulotlar -1

Nazorat uchun savollar: 
1.  Yangi hosil bólayotgan suyak tósinlari qanday tuzilishga ega? 
2.  Osteoblast hujayralarining joylashish órni. 
3.  Osteoklastlar qanday tuzilishga ega? 
4.  Suyak moddasida qon tomirlar qaerda joylashgan? 


5.  Suyaklanish bosqichlarini tushuntiring. 
18-mashg'ulot. Mavzu:  Naysimon suyakning tuzilishi. 
Nazariy  tushuncha.  Naysimon  suyakda  anatomik  jihatdan  diafiz  va  epifiz 
qismlari  tafovut  qilinadi.  Diafiz  qismi  naysimon  shaklda  bólib,  devori  kompakt 
qismdan  tashkil  topgan.  Kompakt  moddasi  esa  bir  biriga  zich  birlashib  ketgan 
suyak plastinkalaridan tashkil topgan. Epifizlar  esa  tashqi tomonidan  yupqa kom-
pakt suyak bilan qoplangan bólib, ichki tomoni g‘ovak moddadan tashkil topgan. 
Suyak tashqi tomonidan yupqa biriktiruvchi tóqimali parda bilan, ya‘ni suyak usti 
pardasi bilan óralgan. Suyak ichki kanali esa juda yupqa parda (endost) bilan suyak 
kómigidan ajralib turadi. Naysimon  suyakning  diafizida  quyidagi  qavatlar:  tashqi 
umumiysuyak plastinkalar sistemasi, osteonlar (Gavers) sistemasi va ichki umumiy 
suyak  plastinkalari  sistemalari  tafovut  qilinadi.  Tashqi  suyak  plastinkalar 
tizimining  qalinligi  4-12  mkm  bólib,  bir  biriga  parallel  yónalgan  bir  necha 
plastinkalar yig‘indisidan iborat. bu plastinkalar suyakni tashqi tomondan butunlay 
órab  turadi,  lekin  plastinkalarning  oxiri  bir  biri  bilan  tutashmay,  ustma-ust 
joylashib tugaydi. Bu qavatda teshib ótuvchi kanallar joylashib, ular orqali suyak 
usti pardasidan  suyak ichiga qarab  qon tomirlar ótadi. bu  kanallar oziqlantiruvchi 
kanallar bólib, óz devoriga ega bólmaydi va Folkman kanallari deb ataladi. 
Bundan  tashqari, suyak usti pardasidan har  xil burchak  hosil qilib, suyakka 
tomon kollagen tolalar yónaladi, bu tolalar osteonlar qavatiga etib kelishi mumkin. 
Suyak  devorining  órta  qavatini  osteonlar  hosil  qilib,  ular  kompakt  suyakning 
struktura  birligi  hisoblanadi.  Osteonlar  ham  plastinkalardan  iborat  bólib,  ular 
konsentrikhalqalar sifatida qon tomirlarni órab joylashadi. Osteon markazida qon 
tomir joylashadi. Osteon halqalarini hosil qilgan plastinkalarning ossein tolalari óz 
yónalishiga  ega  bólgani  uchun  suyakning  bóylama  va  kóndalang  kesmalarida 
plastinkalarni aniq ajratish mumkin. Osteonlar bir-biriga zich tegib yotmaydi, balki 
ular orasida kontsentrik halqa hosil qilmaydigan suyak plastinkalari joylashadi. Bu 
plastinkalar  oraliq  yoki  interstisial  plastinkalar  deb  nomlanadi.  Naysimon 
suyakning  markazida  endost  bilan  qoplangan  suyak  kómigi  kanali  joylashib,  u 
bilan osteon tizimi oralig‘ida ichki umumiy suyak plastinkalari joylashadi. 


 

Download 3,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish