Изланувчилар online илмий-амалий


АВТОМАТЛАШТИРИЛГАН ТИЗИМЛАР УЧУН ЭНЕРГИЯ



Download 8,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet82/275
Sana24.02.2022
Hajmi8,11 Mb.
#239485
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   275
Bog'liq
Anjuman 16-17 30.11.2020

АВТОМАТЛАШТИРИЛГАН ТИЗИМЛАР УЧУН ЭНЕРГИЯ
ТЕЖАМКОР ИНДУКТОР СХЕМАСИ 
Ю.Мамасодиқов, Р. Аъзамов 
Фарғона политехника институти “Э ва А” кафедраси 
 
Ҳозирги кунда замонайий техналогия ва энергия тежамкор
ускуналар замон талаби бўлмоқда. Шу ўринда энергия тежамкор ускуналар 
ҳам жуда муҳим аҳамиятга эга. Автоматлаштирилган тизимлар учун оддий 
инвентордан фойдаланиб энергия тежамкор индукторни схемасини ҳосил 
қилишимиз мумкин.
Инверторнинг ишлаш принципи қуйидагича:
МДЯ (Металл – диелектрик – ярим ўтказгич) транзисторни Т бошланғич
берк ҳолатини қабул қиламиз, қачонки унинг затворидаги кучланиши
нолга тенг бўлса, сток – исток кучланиши эса юқори бўлади. 
Бошқарувчи импулслар генераторида мусбат кучланиши имулси
пайдо бўлганда Т транзистордаги затвор – истокини сиғими зар ядлана
бошлайди. Затвордаги кучланиши ортади ва чегаравий кучланиш қийматига 
етиб келганда Т трансистор очилишни бошлайди стокдаги кучланиши 
камаяди. Вақтни шу босқичида Т трансистор ишлашни чизиқли р ежимда
бўлганлиги учун транзисторли каскад сток – затвор сиғими билан
биргаликда Миллер интегираторини ташкил қилиб у затвор – исток
кучланиши камайишини секинлашти ради. Лекин кўрилаётган схемада Т
трансистор очилиши Тр2 транзисторни магнитлаш индуктивлигида 
олдиндан тўпланган токни Т транзистордаги сток – истокни очилувчи


174 
ўтишига оқишини бошланишига олиб келади. Бу ҳолат иккиламчи чўлғам 
W2 да токни пайдо бўлишига сабаб бўлиб уни йўналишини Д2 диод
орқали затвордаги мусбат кучланишни яратувчи ток импулсини яратади.
Иккиламчи чўлғам W2 токи импулси шаклига эга бўлиб, уни давомийлиги
Т2 трансформаторни магнитлаш индуктинлигини разряд вақти билан
аниқланади.
Сток – исток кучланишини камайиши якунлангандан сўнг Т 
трансистор затвордаги ортган кучланиши ўз ўрнига эгалиги давом этади ва 
бу импулсни якунланиши Т трансформаторини магнитлаш индуктивлиги 
разрядидан сўнг содир бўлади. Импулсли кучланишлар ўзгаришидан затвор 
занжир ини химояси учун Т транзистор киришига Д1 стаблитрон ўрнатилган 
бўлиб у Т транзисторни кириш кучланишини Д1 стаблитронни
стабилизатсия кучланишига қадар чегаралайди.
Бунда затвордаги кучланишни импулс амплитудаси билан схемани
вақтли ёки потенсиал параметрларни ўзгаришлари орасидаги
боғланмаслик таъминланади.
Трансформаторни магнитлаш индуктивлиги разрядланганда Т 
транзистордаги затвор кучланиши бошқарувчи генераторни импулс
амплитудасига тенг бўлиб қолади.
Бунда МДЯ – трансистор очиқ ва Тр1 трансформаторни бирламчи 
чўлғамига стокни токи боради. Генераторни бошқариш импулсини
тугашидан сўнг Т транзисторни ўчиришдаги чегаравий кучланишга етиб
боради. шундай хулоса қилиш мумкинки, индуктор токи ма;лум вақт 
мобайнида частотаси қийматини тўғри танлаш, асосан қиздириш печи
Бинобарин, индуксион печларда энергетик жиҳатданенергия тежамкор ва
иқтисодий самарали ускуна ҳисобланади. Олдин кўрилган босқичга 
ўхшаб, сток – исток кучланишини ортиши сток – затвор сиғими орқали
Миллер эффектини салбий тасирига эга бўлиб, у сток – исток
кучланишини фронт давомийлигини оширади.
3.8 – расм. Автоматлаштирилган тизмлар учун энергия тежамкор 
индукторнинг схемаси. 
Лекин сток – исток кучланиши ортиши Тр2 трансформаторни
бирламчи W1 чўлғамида токни пайдо бўлишига олиб келади. Бундаги ток 


175 
R4 резистор орқали талаб қилинган даражада чегараланади. Иккиламчи
W2 чўлғамда ток импулси ҳосил бўлиб уни давомийлиги Тp2
трансформатори ўзгаришини чизиқли ишлаш режимидан то тўйиниш
ҳолатига киргунига қадар бўлган давомийлик билан аниқланади. Бу 
импулс затворида кучланишни пасайтиради ва кучланишни пасайиш
даражаси кучланиши бўлаги билан аниқланиб, R2 ва R3 резисторлардан
иборат. R3 резисторни қаршилик миқдори Т транзисторни уланган ҳолати 
босқичидаги генераторни бошқарувчи импулсини мусбат сигнали етарли 
кичик шунутлаш билан аниқланади.
Затворни манфий кучланишдан ҳимоя қилиш Д1 стаблитрон билан 
бажарилади. Демак МДЯ – трансистор Т ни ўчириш вақтида Тp2
трансформатор магнитлаш индуктивлигида ток топланиб у Т 
трансформаторни уланиши босқичида уни сток – исток очиқ ўтишга 
разрядланади.
Хосил бўлган ўзгарувчан токдан фойдали мақсадда турли хил
техналогик жараёнларда керакли қийматда фойдаланишимиз мумкин. 
АДАБИЁТЛАР 
1. Терия автоматического управления, под редакцией А. А. Воронова. Москва, 
"Высшая школа", 1986 г. 367с. 
2. Основы теории автоматического регулирования. Под редакцией В.И. Крутова. 
Москва "Машиностроение", 1984 г. 368 с. 
3. Д.А. Мирахмедов. Автоматик бошқариш назарияси. Тошкент, "Ўзбе-
кистан", 1993 и. 285 б. 
4. ИВ. Куропаткин. Теория автоматического управления. Основы теории 
управления. Москва, "Высшая школа", 1973 г. 527 с. 
5. Н.Р. Юсуфбеков, Б.Э. Мухамедов, Ш.М. Руломов. Автоматика ва ишлаб 
чиқариш процессларнинг автоматлаштирилиши. Тошкент, "Ўқитувчи", 1982 
й. 317б. 
6. А.М. Касымахунова. "Бошқаришни назарий асослари" фанидан маъруза 
матнлари, ФарПИ, 1999 й. 
 
 

Download 8,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   275




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish