Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти

ҒОЯВИЙ БЎШЛИҚ - деб, эски хукмрон мафкура ҳалокатга учраб, у билан боғлиқ 
тушунчаларнинг қадрсизланиши, бугунги ҳаѐт, ўтмиш ва келажакка даҳлдор қадриятлар, 
тушунча ва тасаввурларни тўлиқ англаб етмаслиги оқибатида одамларнинг қалби ва 
онгида вужудга келадиган бўшлиққа айтилади.  
ҲАДИС (араб. – ―хабар‖, ―янгилик‖), ҳадислар – Муҳаммад с.а.в. нинг айтган 
сўзлари, қилган кўрсатмалари тўғрисидаги ривоятлар. Икки қисмдан иборат бўлади: матн 
ва иснод. Ҳадис икки турга бўлинади: 1. Ҳадиси қудсий; 2. Ҳадиси Набавий. Ҳадислар 
эътиборга олиниши жиҳатидан яна уч қисмга бўлинади: 1. Саҳиҳ. 2. Ҳасан. 3. Заиф.

---

ҲАЗРАТИ ИМОМ МАЖМУАСИ, Ҳастимом – Тошкентдаги меъморий ѐдгорлик. 
Мажмуа қурилишига имом Абу Бакр Муҳаммад ибн Али ибн Исмоил ал-Қаффол аш-
Шоший (904-976) нинг қабри асос бўлган. Қабр ва унинг атрофида вужудга келган 
қабристон ҳамда меъморий ѐдгорликлар мажмуаси (Кайковус боғи билан бирга) Ҳазрати 
имом номи билан аталади. XVI асрнинг 30 –йилларида 2 та мақбара қурилган; каттаси 
Тошкентнинг шайбонийлар сулоласидан бўлган хони Суюнчхўжахон мақбараси деб 
тахмин этилади. XVI асрнинг 50- йилларида бу бинолар Бароқхон мадрасаси меъморий 
ѐдгорлигт таркибига қўшилган. Ўша даврда Қаффол Шоший мақбараси бунѐд этилган 
ҲИЖРИЙ ЙИЛ ҲИСОБИ – халифа Умар ибн Хаттоб томонидан жорий қилинган 
мусулмонлар йил ҳисоби. Муҳаммад с.а.в. ва сафдошларининг Маккадан Мадинага 
кўчиши билан боғлиқ. Қамарий (ҳижрий-қамарий йил) ва шамсий (ҳижрий-шамсий йил)га 
бўлинади. Қамария бўйича Ҳижрий йил ҳисоби 622-йилнинг 16-июлидан бошланиб, 
синодик ой (29,530588 кун)га асосланган. Ўн икки ойдан иборат бир қамарий йил 354, 
3671 кундан иборат бўлади. Қамарий йилда 1, 3, 5, 7, 9 ва 11 ойлар 30 кундан, қолганлари 
29 кундан бутун қилиб олинган. Ойлар тартиби билан муҳаррам, сафар, раббиул аввал, 
раббиул охир, жумодил охир, ражаб, шабон, рамазон, шаввол, зулқада, зулҳижжа деб 
аталади. Қамарий йил тропик йилдан (ҳозирги григорий тақвимидан) 10-12 кун қисқа.  
ҲУҚУҚ – жамиятнинг ижтимоий табиатидан келиб чиқувчи ва ҳукмрон синфнинг, 
демократик кўпчиликнинг ѐки бутун жамиятнинг ягона иродасини ифодаловчи, қонун 
билан мустаҳкамланган ва давлатнинг мажбурлаш кучи билан таъминланадиган хулқ – 
атворнинг юридик қоидалари мажмуасидир. И. А. Каримов: ―ҳуқуқ – ижтимоий 
ҳамжиҳатлик ва келишувга асосланган ижтимоий тартиб – интизомга эришиш, эркинлик, 
адолатпарварлик ва тенгликни вужудга келтиришдир‖, - деб таъриф беради.