Xalqaro jurnalistika fakulteti xalqaro jurnalistika nazariyasi va amaliyoti

damlaymi?yoki  ko`k  choy  damlaymi?  degan  ma`noda  tushunishimiz 

mumkin.   

Xuddi  shu    savollarni    birgalikda    magazin  sotuvchisi    tilidan  eshitsak  , 

qora  choy  olasizmi? Yoki kok  choy  sotib  olmoqchimimsiz? Ma`nosida  

tushunishimiz  mumkin. Ikkinchidan, so`zlashuv nutqida  til birliklari o`zining  

ekspressivlik  imkoniyatlarini  keng  namoyish  qiladi. Masalan, ulgurmaymiz 

deyishdan ko`ra  ulgurub  bo`pmiz ulgurmoq  qayoqda, ulgurub  ham  bo`ldik 

kabi  javob  qaytarish  birmuncha  tabiiy  va ekspessivroq  bo`lib  chiqadi.  

---

16 

 

Uchinchidan  ,u    uslubda  ohangning    ahamiyati    nihoyatda    kattadir. 

Nutqiy    ohang    og`zaki    nutqning    amalga  oshuvida  til    birliklaridan    keyingi  

muhim,  hal, qiluvchi   vosita    bo`lib, nutqning  tezligi  pauza,  ton, melodiya, 

tovush tembri,  mantiqiy  urg`u  va   urg`usi  kabi intonatsiyaning ko`rinishlari  

ma`noni    farqlashda,  uning  qirralarini    ajratib    ko`rsatishda,  hayajonni 

kuchaytirishda    katta    xizmat  qiladi.So`zlashuv    uslubi    fonetik,  leksik, 

grammatik  o`ziga    xosliklarga  ham  ega.Nutqda    tovushlarning    o`rni  

almashuvi  assimilatsiya,  bir    tovush  o`rnida  ikkinchisining  talaffuz    qilishishi 

dissimilatsiya,  tovushlarning  o`rni  almashishi  dissimilatsiya,  tovushlarning 

o`rni almashishi  metateza, tovushlarning orttilishi  proteza, epenteza, epiteza 

yoki tushurib qoldirilishi prokopa, sinkopa   apakopa,  reduksiya  kabi fonetik  

hodisalar    eng  avvalo    so`zlashuv    usulida    namoyon    bo`ladi.  Ularga  ayrim  

misollar  keltirish bilan chegaralanamiz.  Assimilatsiya –ketti, ottan,yigitcha : 

assamilatsiya –zaril, bironta, metateza –turpoq, aynalmoq: epiteza- kioska,