Б. С. Мусаев а г р о к и м

қолишмайди. Дефляция натижасида буғдой ва сорго 
ҳосили гектарига мос равишда 2,7 ва 3,1 
ц /г а
камаяди.
Тупроққа ўғит киритиш о зи қ моддаларни янада 
кўпроқ ювилишига сабаб бўлади. Айрим маълумотларга 
кўра, ўғит киритилмаган пайкалдаги 
р а й гр а с
остидан 3 
к г / г а
азот ювилган бўлса, гектарига 200—300 
к г
азотли 
ўғит ишлатилганда, бу кўрсаткич 2,5—3,0 марта кўпая- 
ди.
Тупрокдаги калийнинг ювилишига пайкалнинг усим­
лик билан банд ёки банд эмаслиги кучли таъсир курса­
тади. Чунончи, шудгор қилиб ташлаб қўйилган майдон­
нинг бир гектаридан 160 
к г
калий ювилса, кўп йиллик 
ўтлар билан банд пайкалдан атиги 3,0 
к г
калий ювила­
ди.
Тупроқ эрозияси таъсирида озиқ моддалар йўқоли- 
шининг олдини олиш учун қуйидаги чора-тадбирларни 
қўллаш мақсадга мувофиқдир:
— тупроқ эрозиясига қарши ишлаш тизими (ағдар- 
гичсиз плуглардан фойдаланиш ишлов сонини камай­
тириш, чизеллашни сифатли ўтказиш ва ҳ. к.)ни йўлга 
қўйиш;
— нишаблиги юқори бўлган майдонларни «супача» 
ва «йўлакча» усулида ҳайдаш, эрозияга қарши алмаш­
лаб экиш ни жорий қилиш;
— пайкалларни экинлар билан банд қилиш;
— эрозияга мойил пайкалларга кўп йиллик ўтлар 
уруғини экиш;
— ўғит турларини тупроқ-иқлим шароитларини 
ҳисобга олган ҳолда мақбул меъёр, муддат ва чукурлик­
да қўллаш;
— структура ҳосил қилувчи полимерлардан унумли 
фойдаланиш.

---

Ў ғ и т л а р н в н г х о с с а в а с и ф а т л а р и н и я х ш и л а ш —
э к о л о г и к м у а м м о л а р н и е ч и ш д а м у ҳ и м т а д б и р