6-Amaliy mashg‘ulot Kasbiy kasalliklarni va ishlab chiqarishdagi jarohatlarni tekshirish, hisoblash va aniqlash usullari

---

6-Amaliy mashg‘ulot 

Kasbiy kasalliklarni va ishlab chiqarishdagi jarohatlarni tekshirish,  hisoblash va aniqlash  

usullari  

 

1.  Kasbiy kasalliklarni va ishlab chiqarishdagi jarohatlarni tekshirishni o‘rganish. 

2.  Kasbiy  kasalliklarni  va  ishlab  chiqarishdagi  jarohatlarni  tekshirish,  hisoblash  va 

aniqlash usullari. 

O‘zbekiston  Respublikasi  hududida  mulkchilikning  barcha  shakllaridagi  korxonalar, 

muassasalar,  tashkilotlarda,  shuningdek,  mehnat  SHartnomasi  bo‘yicha  ishlayotgan  ayrim 

fuqarolarda  mehnat  faoliyati  bilan  bog‘liq  holda  yuz  bergan  hodisalarni  va  xodimlar 

salomatligining  boshqa  xil  zararlanishini  tekshirish  va  hisobga  olishning  yagona  tartibini 

belgilaydi. 

 

Mazkur tartib: 

*  Ishlab chiqarishda ishlayotgan davrida sud hukmi bo‘yicha jazoni o‘tayotgan fuqarolarga; 

*  Ish beruvchilarga; 

*  Pudrat va topshiriqlarga ko‘ra fuqarolik-huquqiy shartnomalar bo‘yicha ishlarni bajarayotgan 

shaxslarga; 

*  Tabiiy  va  texnogen  tusdagi  favqulodda  vaziyatlarni  bartaraf  etishda  qatnashayotgan 

fuqarolarga; 

*  Agar  maxsus  davlatlararo  bitimda  o‘zgacha  hol  ko‘rsatilmagan  bo‘lsa  yollanib  ishlayotgan 

chet el fuqarolarga; 

*  qurilish,  qishloq  xujaligi  va  harbiy  xizmatni  o‘tash  bilan  bog‘liq  bo‘lmagan  o‘zgaishlarni 

bajarish  uchun  korxonaga  yuborilgan  harbiy  xizmatchilarga,  shu  jumladan,  muqobil  xizmatni 

o‘tayotgan harbiy xizmatchilarga; 

*  korxonada  ishlab  chiqarish  amaliyotini  o‘tayotgan  talabalar  va  o‘quvchilarga  ham  tadbiq 

etiladi. 

Izoh.Oliy o‘quv  yurtlari  talabalari, kollejlar, o‘rta maxsus, o‘quv yurtlari, litseylar, hunar-

texnika bilim yurtlari va umumta’lim maktablari o‘quvchilari bilan o‘quv-tarbiyajarayonida yuz 

bergan baxtsiz hodisalar mehnat vazirligi bilan kelishilgan holda xalq ta’limi vazirligi tomonidan 

belgilangan tartibda tekshiriladi va hisobga olinadi. 

Korxona  hududida  va  uning  tashqarisida  mehnat  vazifasini  bajarayotganda  (shuningdek, 

hizmatsafarlarida)  yuz bergan jarohatlanish, zaharlanish, kuyish,  cho‘kish, elektr toki va  yashin 

urishi,  o‘ta  issiq  yoki  o‘ta  sovuq  harorat  ta’siri,  portlash,  falokat,  imoratlar,  inshootlar  va 

konstruksiyalar  buzilishi  natijasida  hamda  sudralib  yuruvchilar,  hayvonlar  va  hashorotlar 

tomonidan shikastlanishlar, shuningdek, tabiiy ofatlar (er qimirlashlar, o‘pirilishlar, suv toshqini, 

to‘fon va boshqalar) natijasida salomatlikning boshqa xil zararlanishlari; 

*  ish beruvchi topshiriq bermagan bo‘lsa ham, lekin korxona manfaatlarini  ko‘zlab qandaydir 

ishni amalga oshirilayotgandagi; 

*  avtomobil,  temiryo‘l,  havo  yo‘llari,  dengiz  va  daryo  transportida,  elektrtransportida  yo‘l 

harakati hodisasi natijasidagi; 

*  korxona  transportida  yoki  shartnoma  (buyurtma)  ga  muvofiq  o‘zga  tashkilot  transportida 

ishga ketayotgan yoki ishdan qaytayotgandagi; 

*  ish vaqtida shaxsiy transportda, uni xizmatga oid safarda ishlatish huquqi berilganlik haqida 

ish beruvchi farmoyishi bor bo‘lgandagi; 

*  mehnat faoliyati xizmat ko‘rsatish ob’ektlari orasida yurish bilan bog‘liq ish vaqtida jamoat 

transportida yoki piyoda ketayotgandagi; 

---

*  shanbalik  (yakshanbalik)  o‘tkazilayotganida,  qaerda  o‘tkazilishidan  qat’iy  nazar, 

korxonalarga otaliq yordami ko‘rsatilayotgandagi; 

*  ish  vaqtida  mehnat  vazifasini  bajarayotganda  boshqa  shaxs  tomonidan  tan  jarohat 

ietkazilgandagi. 

Tabiiy  o‘lim,  o‘zini  o‘zi  o‘ldirish,  jabrlanuvchining  o‘z  salomatligiga  qasddan  shikast 

etkazishi,  shuningdek,  jabrlanuvchining  jinoyat  sodir  qilish  chog‘ida  shikastlanishi  holatlari 

(sud-tibbiy  ekspertiza  xulosasi  yoki  tergov  organlarining  ma’lumotlariga  ko‘ra)  tekshirilmaydi 

va hisobga olinmaydi.