Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva



Download 1,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet97/500
Sana31.12.2021
Hajmi1,71 Mb.
#233999
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   500
Bog'liq
bank ishi

Zamonaviy 

bank 

Investitsiyani ba-

jarish vazifasi 

Trast vazifasi 

Sug’urtalash 

vazifasi 

Bank investori 

vazifasi 

Naqd pullarni 

boshqarish vazifasi

To’lov 

vazifasi 

Kreditlash vazifasi 

Jamg’arish vazi-

fasi 

Brokerlik 



vazifasi 

Iqtisodiy, moliyaviy axborot-

lar va maslahatlar berish vazi-

fasi 



 

103


 

lizing xizmati, shuningdek, iqtisodiyotning aniq sektorini 

to‘g‘ridan-to‘g‘ri kreditlashni kengaytirish; 

 

bank marketingini mijozlar bazasi marketingi bilan muvofiq 



holda joriy etish va keng ko‘llash; 

 

kichik, o‘rta biznes va xususiy tadbirkorlikni qo‘llab-



quvvatlashga yo‘naltirilgan ichki qoida va tamoyillarni 

takomillashtirish; 

 

bank infratuzilmasini rivojlantirish; 



 

bankka xalqaro reyting agentliklarining reytingini berish bo‘yicha 

tadbirlar majmuyini amalga oshirish. 

[71]. Banklar faoliyatida tijorat ma’lum qoidalarga asoslanadi. Ular 

orasida eng muhimi – xo‘jalik yuritishdan foyda olish qoidasi, iloji 

boricha, katta foyda ko‘rish. Biroq tijorat bankida ko‘p foyda olish 

imkoniyatlari cheklangan.  

Birinchidan, katta marja ketidan quvish mijozlardan mahrum bo‘lib 

qolishga olib kelishi mumkin, chunki ular haddan tashqari katta qo‘yil-

gan stavkali kreditdan voz kechishlari aniq, ikkinchidan, banklararo 

raqobat sharoitida boshqa tijorat banklari orasidan bir qadar samaraliroq 

ishlar uchun ancha arzon kreditlar taklif etilishi mumkin. Daromadlilik 

(foyda ko‘rish) qoida sifatida shuni anglatadiki, busiz bank mavjud bo‘la 

olmaydi. Bank tijoratning bu qoidasi asosan «Arzonroq sotib olish, qim-

matroqqa sotish» formulasi orqali amalga oshadi. Biroq bu qoidaga ma-

daniy yondashmoq lozim. U qonunchilikka tayanishi, unga aslo zid 

kelmasligi, binobarin, bunda shunday shart-sharoit yaratilish kerakki

har bir bank o‘zining tijorat ishlarini amalga oshirayotganda bank 

xizmati bozori haqida bab-baravar axborot olish imkoniyatiga ega 

bo‘lsin. 

Tijorat nuqtayi nazardan qaraganda, bekor yotgan resurslar bo‘l-

masligi kerak. Boshqacha aytganda, bankning hamma pullari, barcha 

resurslari imkon qadar ishlashi lozim. Biroq haqiqiy ahvol shundan 

iborat bo‘ladiki, mablag‘larning bir qismi zaxiraga qo‘yiladi, u muoma-

lada kamroq qatnashadi yoki umuman ishtirok etmaydi, yana bir qismi 

esa iqtisodiyotni kreditlash uchun mo‘ljallanadi. O‘z-o‘zidan ravshanki, 

bank biznesi nuqtayi nazaridan qaraganda bu g‘ayritabiiy, shuning 

uchun ham, birlamchi va ikkilamchi zaxiralarga nisbatan kreditlar sal-

mog‘i qanchalik katta bo‘lsa, foyda ham shunchalik ko‘p kelishini bilib 

qo‘ygan ma’qul. 

Shuningdek, bank faoliyatining muhim qoidalaridan yana biri shuki, 




 

104


bank iqtisodiy korxona sifatida o‘z mablag‘i, o‘z foydasi ustidan 

tavakkal ish tutishi mumkin, ammo zinhor mijoz mablag‘i yuzasidan 

emas. Muvaffaqiyatsiz bank tijoratidan bankning o‘zi jabr tortishi 

mumkin, ammo mijoz hech qachon jabrlanmasligi kerak, chunki kredit 

muassasasi uning uchun yaratilgan. 

Bank tijorati «hamma narsa mijoz uchun, hamma narsa uning 

foydali faoliyatini ta’minlash uchun» qoidasi asosida harakat qilishi lo-

zim. Bankning amaliy faoliyatida eng muhimi mijozning foyda ko‘rishi, 

undan keyingina bankning foydasi, chunki pirovard natijada mijoz foyda 

olib faoliyat ko‘rsatgandagina bank ham foyda olgan bo‘ladi, sababi-

kreditlar bo‘yicha foizlar faqat mijoz olgan foyda hisobidan to‘lanadi. 

Bank mijozning foyda olishi uchun shart-sharoit yaratar ekan, demak, 

o‘zining manfaatini ham amalga oshirgan bo‘ladi. 

Afsuski, bozor iqtisodiyotiga o‘tish sharoitida ba’zi banklar xo‘jalik-

ning foydali yuritish qoidasini butunlay o‘z iqtisodiy manfaatlarini qondi-

rish qoidasi deb tushundilar. Bankning foyda ko‘rishi kredit muassasa-

sining faoliyatida birinchi o‘ringa qo‘yildi. Mijozdan «yulib olish» ba’zan 

aqlbovar qilmaydigan katta miqdorni tashkil etdi.  



[72]. Tijorat banklari, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki 

tomonidan beriladigan bank operatsiyalarini bajarish huquqini beruvchi 

litsenziyalar asosida faoliyat yuritadilar. Litsenziyada bank bajaradigan 

operatsiyalar ro‘yxati ko‘rsatiladi. Litsenziyasiz amalga oshiriladigan 

bank faoliyati g‘ayriqonuniy deb hisoblanadi va bunday faoliyat 

natijasida olingan daromad, davlat budjetiga olib qo‘yilishi lozim. 

Litsenziya olish uchun ta’sischilar quyidagi hujjatlarni Markaziy 

bankka taqdim etadilar: 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

litsenziya berish to’g’risida rasmiy iltimosnoma; 



 

ta’sis etish hujjatlari, ya’ni: 

 

ta’sis etish shartnomasi; 



 

bank ustavi; 

 

bank ustavini qabul qilish va rahbariyatini tayinlash to’g’risidagi yozma bayon; 



 

iqtisodiy asoslov; 

 

ta’sischilarning moliyaviy holati to’g’risidagi auditorlik tashkiloti tomonidan 



berilgan xulosa; 

 

bankning ta’sischilar taklif etgan rahbarlarining (rais va bosh buxgalter) 



professional ishga yaroqliligi;

 

 



qonunda ko’zda tutilgan boshqa hujjatlar.

 



 

105


Xorijiy kapital ishtirok etuvchi bank, xorijiy bank uning filialining 

litsenziya olish hollarida yana qo‘shimcha ravishda belgilangan bir 

nechta rasmiy hujjatlar taqdim etiladi. 

O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki barcha tijorat banklari 

uchun teng raqobat sharoitlarini ta’minlash maqsadida xorijiy bank 

ta’sischilari va xorijiy kapitalli banklarga ularning ustav kapitalini 

minimal va maksimal miqdorlariga nisbatan qo‘shimcha talablar qo‘yish 

vakolatiga ega. 

Bankni ro‘yxatga olish va unga litsenziya berish uchun muassislar 

dastlabki ruxsatnoma olingan kundan boshlab uzog‘i bilan olti oy 

muddatda qonun hujjatlarida belgilangan talablarni bajarishlari kerak. 

Bankni ro‘yxatga olish va unga litsenziya berish haqidagi qaror Mar-

kaziy bank talablari bajarilgan kundan ko‘pi bilan bir oylik muddatda 

chiqariladi. 

«Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida»gi Qonunning 13-moddasiga 

binoan Markaziy bank quyidagilarga asoslanib bankni ro‘yxatga olishni 

va unga litsenziya berishni rad etishi mumkin: 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki bank operatsiyalarini 



amalga oshirish litsenziyasini berish bilan bir vaqtda tijorat bankini 


Download 1,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   500




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish