Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

slashmagan likvidlik riski yuzaga keladi. Bunday risklar odatda 

iqtisodi beqaror bo‘lgan korxonalarni kreditlashga ustunlik berilgan 

hollarda yuzaga keladi. 

Balanslashmagan likvidlik riski bank boshqaruvi va xodimlar 

malakasining sayozligi, bank faoliyati nazoratining sust tashkil qilinishi, 

risklarni tartibga solishda qo‘llaniladigan usullarning takomillashma-

ganligi, ayrim olingan bank operatsiyalari yoki ularning guruhlari 

bo‘yicha risklar koeffitsiyenti shkalalarini o‘rnatishda yo‘l qo‘yilgan 

kamchiliklar natijasida yuzaga keladi. 

[258]. Bank faoliyati va uning natijalariga ta’sir etish omillariga 

qarab bank risklarini bir necha toifalarga bo‘lish mumkin. Umumlash-

tirgan holda ularni: 

 

past darajadagi risklar; 

 

o‘rtacha darajadagi risklar; 

 

yuqori darajadagi risklarga bo‘lish mumkin.  

Risk darajalari bank faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi va 

yo‘qotishlarga sabab bo‘luvchi jarayonlarning ehtimolligiga bog‘liq bo‘-

ladi. Ular koeffitsiyentlar yoki foizlarda ifodalanishi mumkin. 

Chet el tijorat banklari risklarni besh toifaga ajratadi. Bular: 

 

A toifa – past darajadagi risk;  

 

B toifa – o‘rtacha darajadagi (oddiy) risk; 

---

 

409

 

V toifa – o‘rtachadan yuqori (oshgan) risk; 

 

G toifa – yuqori darajadagi risk; 

 

D toifa – nomaqbul risk. 

Mamlakatimiz bank tizimida risk toifalarining darajalanishi bank 

aktivlari bo‘yicha risk darajalarini hisobga olgan holda guruhlanadi. 

hisoblash usuliga ko‘ra risklar umumiy yoki yakka ko‘rinishda 

hisoblanishi mumkin. Umumiy risk bank riskining umumiy hajmi, 

uning umumiy daromadi va likvidligi me’yorlariga asoslanib baholanadi 

yoki taxmin qilinadi.