Tasviriy san'at 2017-uzb indd

Uyga  topshiriq:
1. Futbol  mavzusida  plastilin  yoki  loydan  mustaqil 
kompozitsiya  ishlang.
2. Atamalar  daftariga  ajratib  ko‘rsatilgan  so‘zlarni  yo-
zib  keling.
3. Iqtidorli  bolalar  uchun  topshiriq:  «Futbolchilar» 
mavzusida  haykal  ishlang.
«NAVRO‘Z  BAYRAMI»  MAVZUSIDA 
KOMPOZITSIYA  ISHLASH
Navro‘z  qadim  zamonlardan  buyon  Sharq  mam-
lakatlarida  bahor  bayrami,  yosharish  fasli  sifatida 
keng  nishonlanib  kelinadi.  Navro‘z  haqida  xalqimiz 
ko‘plab  rivoyatlar  bitishgan. 
Bahor,  navro‘z  mavzusi  rassomlar  ijodida  ham  mu-
him  o‘rin  tutadi.  O‘zbekiston  tasviriy  san’ati  tarixida 

---

77
O‘rol  Tansiqboyev,  Nikolay  Karaxan,  Rahim  Ahme-
dov,  Ne’mat  Qo‘zibo  yev,  Obidjon  Bakirov,  Abduvali 
Mo‘minov  kabi  rassomlarning  asar larida  bahor  mav-
zusi  o‘ziga  xos  tarovat  bilan  tasvirlangan.   
Siz  ishlamoqchi  bo‘lgan  kompozitsiyada  Navro‘z-
ning  turfa  elementlari  –  endigina  sabza  urgan  may-
salar,  bodroqdek  gullagan  bodom,  o‘rik  va  shaftoli-
ning  shoxlari,  bahor  haqida  atrofga  xabar  tarqatayot-
gandek  osmonda  charx  urib  uchayotgan  qaldirg‘och-
lar,  kengliklarda  uyushtirilgan  umumxalq  bayramlari, 
sayillar,  momolarimiz  tayyorlayotgan  sumalaklar,  ku-
rash  yoki  uloq  musobaqalari,  baxshilar,  turli  folklor 
ansambllarining  chiqishlari  mavzusi  bo‘lishi  mumkin. 
Shuningdek,  Navro‘z  haqida  ota-onalarimiz,  bobo-
momolarimiz  so‘zlab  bergan  rivoyatlarning  mazmuni 
ham  siz  ishlaydigan  kompozitsiyaga  mavzu  bo‘lishi 
mumkin.  Albatta,  Navro‘zning  asosiy  mavzusi  –
bu  sumalak  (77-rasm). 
77-rasm.  Sumalak  sayli.

---

78
Yuqorida  sizga  eslatilgan  vaziyatlarni  yaxshilab 
tahlil  eting-da,  o‘zingiz  uchun  mavzu  tanlang.  Mu-
himi,  iloji  boricha  o‘zingiz  ko‘rgan,  bevosita  shohidi 
bo‘lgan  voqealarni  tasvirlashga  harakat  qiling.  Usto-
zingiz  bilan  kelishgan  holda  kompozitsiyaga  «Navro‘z 
sayli»,  «Varrak  uchirish»,  «Sumalak»  mavzularidan 
birini  tanlashingiz  mumkin  (78–79-rasmlar).   
Ishni  har  doimgidek  yengil  chiziqlar  yordamida 
qoralama  eskiz  ishlab  olishdan  boshlaysiz.  Ularni 
umumlashtirib,  yakuniy  kompozitsiya  variantini  topib 
olgach,  uni  rangtasvirda  bajarishga  kirishasiz.  Av-
val  odamlarning  tasviri,  ya’ni  kompozitsiyaning  birin-
chi  plandagi  asosiy  elementlarini,  so‘ng  atrofdagi  ele-
mentlarni  bosqichma-bosqich  rangda  ishlab  chiqasiz. 
Bu  avval  odamlarni  ishlab  bo‘lib,  so‘ng  boshqasini 
ishlash  degani  emas.  Faqat  ma’lum  ketma-ketlikda 
bosqichma-bosqich  ishni  yakuniga  yetkazasiz.  Ish-
lash  jarayonida  toza  ranglardan  foydalanish,  tasviriy