Microsoft Word Moliyaviy hisob

Valyuta operatsiyalari - bu valyuta boyliklariga nisbatan O’zbekiston 
Respublikasining amaldagi qonunlariga muvofiq xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda amalga 
oshirilgan operatsiyalardir. 
Chet el valyutasi va chet el valyutasidagi qimmatli qog’ozlar bilan bo’ladigan 
operatsiyalar quyidagi turlarga bo’linadi: 
1.  Joriy valyuta operatsiyalari;  
2.  Kapital harakati bilan bog’liq bo’lgan valyuta operatsiyalari. 
Joriy valyuta operatsiyalariga quyidagilar kiradi: 
1.  Tovarlar, ish va xizmatlar eksporti va importi bo’yicha to’lovlarni kechiktirmasdan 
amalga oshirish uchun chet el valyutasini Respublikaga olib kirish va Respublikadan 
o’tkazish hamda 180 kundan oshiq bo’lmagan muddatga eksport-import operatsiyalarini 
kreditlash bilan bog’liq bo’lgan hisob-kitoblarni amalga oshirish;  
2.  180 kundan oshiq bo’lmagan muddatga moliya kreditlarini olish va berish;  
3. Respublikaga va Respublikadan foizlar, dividendlar va ulush bo’yicha boshqa 
daromadlarni, kapital harakati bilan bog’liq investitsiyalar, kreditlar va boshqa 
operatsiyalarni o’tkazish; savdo xarakteriga ega bo’lmagan mehnatga haq to’lash 
summalari, nafaqa, alimentlar, hamda boshqa shunga o’xshash operatsiyalar 
summalarini o’tkazish. 
 
 
 
 
16

---

Kapital harakati bilan bog’liq valyuta operatsiyalariga quyidagilar kiradi: 
1.  to’g’ri investitsiyalar, ya’ni xo’jalik yurituvchi sub’ektni boshqarishda ishtirok etish 
huquqini olish va daromad undirish maqsadida xo’jalik yurituvchi sub’ekt ustav 
kapitaliga mablag’ qo’yish;  
2.  portfel investitsiyalari, ya’ni qimmatli qog’ozlarni sotib olish;  
3.  bino, inshoot va boshqa mulk, er va uning boyliklari qo’shilgan holda respublikaning 
amaldagi qonunlariga ko’ra, uni joyi, ko’chmas mulkka mulkchilik huquqi to’lovini 
o’tkazish, hamda ko’chmas mulk bo’yicha boshqa huquqlar, tovarlar, ish, xizmatlar 
eksporti va importi bo’yicha 180 kundan ortiq bo’lgan muddatga to’lov muddatini 
keyinga surish va taqdim etish;  
4.  180 kundan ortiq bo’lmagan muddatga moliya kreditlari taqdim qilish va olish. 
Valyuta bazasi bo’lib, O’zbekiston so’mi hisoblanadi. Bu shuni bildiradiki, 
buxgalteriya hisobida hamma yozuvlar, bu yozuvlar aks ettirilgan xo’jalik operatsiyalarida 
haqiqatda foydalanilgan valyuta turidan qat’iy nazar so’mlarda olib oriladi.