Microsoft Word Moliyaviy hisob

TMZni hisobga olishning davriy usuli. 
Joriy hisobga olish tizimini qo’llashda yil davomida TMZning har birining batafsil 
hisobi yuritilmaydi. Tovar-moddiy zahiralarning haqiqiy mavjudligi inventarizatsiyasi 
natijalari bo’yicha aniqlanadi. Sotilgan TMZning tannarxini inventarizatsiya 
yakunlanmaguncha aniqlab bo’lmaydi, chunki sotilgan TMZ tannarxini hisoblash quyidagi 
formula bilan topiladi: 
 
 
 
Z
K
 - hisobot davri boshiga bo’lgan TMZ qoldig’i; 
Z
R
 - kelib tushgan TMZ; 
Z
T
 – sotishga tayyor TMZ tannarxi; 
Z
K1
 - hisobot davri oxiriga bo’lgan TMZ tannarxi; 
Z
R
 – sotilgan TMZ tannarxi. 
Joriy hisobga olish tizimini qo’llaganda, tovar-moddiy zaxiralarning balans 
schyotlaridagi qoldig’i inventarizatsiya yakunlanmaguncha boshlang’ich darajada qoladi. 
TMZning butun harakati xarajatlarning vaqtinchalik schyotlarida aks ettiriladi, masalan, 
metariallarning xaridi «Tovar-moddiy zaxiralar»balans schyotida emas, balki 1510 – 
«Materiallarni tayyorlash va xarid qilish» schyotining debetida aks ettiriladi. Hisobot 
davrining oxirida TMZ qoldiqlarining inventarizatsiyasi natijalari bo’yicha TMZni hisobga 
olish balans schyotlarining debetlanishi yoki kreditlanishi, «Tovar-moddiy zahiralar 
bo’yicha tuzatishlar» yoki «Materiallarni xarid qilish bo’yicha xarajatlar» schyotlari bilan 
o’zaro aloqoda tuzatuvchi yozuvlar amalga oshiriladi. 
Butun hisobot davri davomida sotilgan TMZning tannarxi «Tovar-moddiy zaxiralar 
bo’yicha tuzatishlar» schyotining qoldig’iga tuzatilgan, «Materiallarni tayyorlash va xarid 
qilish» schyotining debeti bo’yicha yig’ilib boriladi. 
TMZni doimiy hisobga olish tizimini qo’llaganda TMZning balans schyotlarida tovar-
moddiy zahiralar qabul qilinishi va chiqib ketishi batafsil aks ettiriladi. TMZni joriy hisobga 
olishda qo’llaniladigan xarajatlarning vaqtinchalik schyotlarida bu holda qo’llanilmaydi. 
Natijada butun hisobot davrida TMZning ma’lum turlarining mavjudligi va sotilgan 
zahiralarning tannarxi ma’lum bo’ladi. 
Sotilgan TMZning tannarxi sotilish bo’yicha «Sotilgan mahsulot (tovar)ning tannarxi» 
schyotida aks ettiriladi. 
Buxgalteriya hisobida uzluksiz va davriy tizimlarning asosiy farqi shuki, uzluksiz hisob 
tizimiga muvofiq «Tovarlar» schyotida doimo yangi xaridlar, sotuvlar va tovarlar bilan