|
CAD, CAE, CAM tizimi mahsulotni loyihalash, konstrukstiyasini
ishlab chiqish va tayyorlashni kompleks avtomatlashtirish uchun qo’llaniladi.
Aslida uchta har xil maqsadda ishlatiladigan sistemalar birlashtirilgan, yani
bitta bazada ishlab chiqilgan. Ular quyidagicha tavsiflanadi:
18
www.mysapr.com
• Computer Aided Design -
• компьютерная поддержка конструирования
(компьютерное проектирование)
• Kompyuterda avtomatik loyihalash
CAD
• Computer Aided Engineering
• компьютерная поддержка инженерного
анализа
• Loyihani avtomatik analiz qilish.
CAE
• Computer Aided Manufacturing
• компьютерная поддержка изготовления;
• Loyihani avtomatik ishlab chiqarish.
CAM
CAD
Kompas
3D
AutoCAD
Solid
Works
CATIA
Pro/ENGINEER
Solidedge
Unigrafics
CAE
COMSOL
Multiphysic
s
ANSYS
UM Express
HYPERMESH
Pro/ENGINEER
CAM
MASTERCAM
GеММа-3D
Pro/ENGINEER
DELCAM
CAD tizimining ishlab chiqarishdagi asosiy bu ikki o’lchamli(2D) va uch
o’lchamli(3D) loyixhalashdir. 2D asosan konstruktorlik hujjatlari va chizmalarini
rasmiylashtirishga mo’ljallangan. 3D esa uch o’lchamli geometric modellar, metric
hisoblash va haqiqiy ko’rinishlarni yaratish imkonini beradi.
19
Kompas-3D-Rassiyaning Askon kompaniyasining mahsuloti bo’lib
detallarni 2D va 3D modellarini yaratish va konstruktorlik hujjatlari va
chizmalarini rasmiylashtirishga mo’ljallangan. (13.1,13.2-chizmalar)
13.1-chizma
19
Basant Agrawal, C.M.Agrawal “Engineering drawing” Tata McGraw-Hill Education Private Limited. New DELHI-
2008.18.2
13.2-chizma
AutoCAD AQSHning Autodesk companiyasining mahsuloti bo’lib,
mashinasozlik, arxitektura qurulish soha 2D va 3D modellarini yaratish va
konstruktorlik hujjatlari va chizmalarini rasmiylashtirishga mo’ljallangan
20
(13.2-
chizma)
13.3-chizma
20
www.mysapr.com
Solid Works dasturi AQSHning Solid Works karparatsiyasining mahsuloti
bo’lib, moslashuvchan parametrli loyihalash uchun eng qulay dasturlardan biridir.(
13.4-chizma)
13.4-chizma
Catia dasturi Fransiyaning Dassault Systemes kompaniyasi mahsuloti
bo’lib, aviasozlik, mashinasozlik, gidrotexnika va boshqa shunga o’xshash
sohalarda loyihalashda keng qo’llaniladi. (13.5-chizma)
13.5-chizma
CAE tizimi etarlicha xilma xil bo’lib, loyihani analiz qilish ketma-ketligi,
modellashtirish va loyiha qarorlarini optimallashtirishga mo’ljallangan. Bu
tizimdagi dasturlar asosan chekli element metodi asosida ishlaydi, ya’ni buyumni
juda ko’p miqdordagi bo’laklarga ajratib bo’layotgan jarayonni ta’sirini taqsimlash
yoli orqali analiz qiladi.( 13.6-chizma)
ANSYS dasturi AQSHning Ansys Inc kompaniyasi mahsuloti bolib, CAE
tizimidagi chekli elementli analiz tizimida ishlaydigan universal dastur
hisoblanadi. Bu dastur yordamida mustahkamlik, issiqlik, elektromagnitizm,
gidrodinamika va boshqa shu kabi sohalarga bog’liq analizlarni amalga oshirish
maqsadida qo’llaniladi. Undan tashqari chiziqli va chiziqli bo’lmagan, statsionar
va statsionar bo’lmagan qattiq jism deformatsiyasi mexanikasi va konstruksiyasi,
gaz va suyuqlik mexanikasi, issiqlik uzatish va almashinish va shu kabi
masalalarni echishda dunyoda keng miqiyosda qo’llaniladi.
13.6-chizma
CAM tizimining asosiy vazifasi bu texnologik jarayonni ishlab chiqish,
sonli dasturda boshqariladigan texnologik qurilmani boshqaruvchi dasturini sintez
qilish, ishlov berish jarayonini modellashtirish, shu bilan bir vaqtda ishlov berish
jarayonidagi kesuvchi asbob va zagatovka ning harakat traektoriyasini qurish,
ishlov berish jarayoni uchun vaqt nomasini hisoblash va boshqalar.
CAD tizimida yaratilgan modeldan CAM tizimidagi dasturlar sonly
dasturda boshqariladigan dastgohlar uchun texnologik jarayon ishlab chiqadi.
MasterCAM AQSHning CNC Software Inc kompaniyasi mahsuloti bo’lib,
sonli dasturda boshqariladigan yog’ochlarga ishlov beruvchi, tokarlik va frezerlik
dastgohlari uchun dasturiy ta’minot vazifasini bajaradi.(13.7-chizma)
13.7-chizma
Nazorat savollari.
1. CAD,CAE,CAM tizimi qanaqa tizim?
2. Avtomatik loyihalash tizimi deganda nima tushiniladi?
3. Avtomatik loyihalash tizimining asosiy vazifasi nimadan iborat?
4. Avtomatik loyihalash tizimi qaerlarda qo’llaniladi?
5. CAD tizimining asosiy vazifasi nima?
6. CAE tizimining asosiy vazifasi nima?
7. CAM tizimining asosiy vazifasi nima?
8. Avtomatik loyihalash tizimining qanaqa afzalliklari mavjud?
Do'stlaringiz bilan baham: | 
