S. F. Abdirasilov

RChoriyev. Renate 
Guttuzo.  Flomaster.
179
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Rasm  chizishning  ikkita  turi  mavjud:  chiziqli  va  tusli  tasvirlash. 
Ulaming asosiysi -  chiziqli tasvirlash.  Chunki tusli tasvirlash (shtrixlash 
yordamida bajariladi) chiziqli tasvirdan keyin bajariladi.
Har  bir  davrda  chiziqli  tasvirlashning  mohir  ustalari  boigan. 
Ulardan buyuk  rassomlar;  Leonardo  da  Vinchi,  Rafael  Renato  Guttuzo, 
Pablo  Pikasso  va  boshqalar.  Ular  chiziqli  tasvirlash  orqali  insonning 
ichki dunyosini, falsafiy fikrini talqin qila olganlar.
Fikrimizning 
dalili 
sifatida 
buyuk 
rassom 
Pikassoning 
«Raqqosalan>  asaridir.  Rassom  yuqori  dinamik  harakatni,  plastik 
egiluvchanlik,  odamlarning  ichki  ruhiy  kayfiyatini  mohirona  ko‘rsata 
oigan.
Shtrix.  Shtrix  bilan  chiziq  orasida  farq  bor.  Chiziq 
biron-bir 
buyum  chegarasini  belgilasa,  shtrix  shu  buyum  yorug'-soyalari  och- 
to‘qligini ko‘rsatib, uning hajmini yaqqol tasvirlaydi.
Shtrixlashni buyum shakliga qarab qoilaniladi.
Shtrixlami  turlari  ko‘p,  ular  quyidagilar:  bir  yo'nalishdagi  to‘g ‘ri 
shtrixlar,  yotiq  shtrixlar,  aylana  shakldagi  shtrixlar  va  boshqalar. 
Bulardan ko‘proq qoMlaniladigani -  yotiq shtrixlar.
Shtrixlar  orqali  kenglik,  chuqurlikni  tasvirlashda  ham  qo‘llaniladi. 
Old  ko‘riiiishdagi  shtrixlar aniq  b o iib   olisdagilari  esa uzoqlashgan  sari 
bir-biri  bilan tutashib  fazoviy  kenglikni  tasvirlaydi.  Bu  tasvirlovchining 
ko‘proq tajribasi yoki mohirligiga bog'liqdir.
Quyuq 
soyalami 
bir 
qavat 
shtrixlash  bilan  qoplanmaydi,  uning 
uchun  bir  necha  marta  shtrixlar  yuritish 
lozim. 
Har 
bir 
yuritilgan 
shtrix 
yo‘nalishi  ozgina  o ‘zgartirilib  beriladi.
Shtrix  chiziqlar  oralig‘i  bir-biriga yaqin 
boigani  ma’qul.  Masalan,  inson  ko‘zi, 
burni,  og‘zi  va  boshqa  qismlarini 
tasvirlashda 
qisqacha 
shtrixlardan 
foydalaniladi.
Uzunroq  shtrix!ar  asosan  hajmli 
tasvirlar,  katta  tekisliklar,  soyalai-  yoki 
qoralama  rasmlami  chizishda  q o ila-
G ‘.A bdurahm onov.
S.Rahim ov portreti.
180
www.ziyouz.com kutubxonasi

---