Hisob va audit fakulteti “buxgalteriya hisobi ” kafedrasi

Ikkinchi bobni yoritishda quyidagi xulosaga keldik

Download 0,81 Mb.

Pdf ko'rish

bet	4/5
Sana	21.09.2019
Hajmi	0,81 Mb.
	#22435

1 2 3 4 5

Bog'liq
iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida koxonalarda moliyaviy natijalar hisobi va tahlili

III BOB KORXANALARDA MOLIYAVIY NATIJALAR VA ULARGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR TAHLILINI RIVOJLANTIRISH YO’NALISHLARI
1-jadval “Oltin Jun” korxonasining 2014 yildagi asosiy faoliyat foydasi va unga ta’sir etuvchi omillar tahlili 4
4-rasm. Sof foydaning shakllanishi omilli tahlilining strukturaviy- mantiqiy modeli. 5
3-jadval “Oltin Jun” korxonasida 2014 yildagi sof foydaning shakllanishi va unga ta’sir etuvchi omillar tahlili 7

Ikkinchi bobni yoritishda quyidagi xulosaga keldik:

O z R p z q

ayrim q, z z ,

hisobotning ichki va tashqi foydalanuvchilarini va bozor iqtisodiyoti sharoitida

buxgalteriya hisobi prinsiplariga, shu jumladan balans va moliyaviy natijalar

talablariga javob beradigan yangi soddalashtirilgan

moliyaviy hisobot shakllarini ishlab chiqish lozim.

Moliyaviy hisobotni tuzishda moliyaviy natijalarning yuzaga chiqishi va

q -

bel z . M

f q z . U z q

berilishi lozim.

Moliyaviy natijalarni shakllantirish va sof foydani oshirishda iqtisodiy

tahlilning ahamiyati, bugungi kundagi naqadar zarurligi yoritib berildi. Tahlil

z z f q z

asosida tasniflab beril . S z f f z

ketma-ketlikda amalga oshirish tahlil ishlarini soddalashtirishda va ishonchli

natijalarga erishishda xizmat qiladi.

III BOB KORXANALARDA MOLIYAVIY NATIJALAR VA

ULARGA  TA’SIR  ETUVCHI  OMILLAR  TAHLILINI  RIVOJLANTIRISH

YO’NALISHLARI

3.1.  Asosiy  faoliyat  moliyaviy  natijalarining  shakllanishi  va  unga  ta’sir

etuvchi omillar tahlili

Mamlakatimizda iqtisodiyotni modernizatsiya qilishni amalga oshirishda

investitsiyalarni jalb etish, avvalo, ichki manbalarni safarbar etish hisobidan

iqtisodiyotimizning muhim tarmoqlarini jadal modernizatsiya qilish, texnik va

texnologik qayta jihozlash, transport kommunikatsiyalarini yanada rivojlatirish va

f z p q

aylandi. Hozirda dolzarb vazifalarimizdan biri qulay investitsion muhit yaratish va

bunda iqtisodiyotning real sektori - f p

yanada oshirish hisoblanadi. Investorlarni jalb etadigan eng muhim omillar bu

koeffitsientlarning ijobiy va istiqbolli darajada bo .

Y q ff q f

ff , sabablarini

q . O f p f z

z . Z , q f

q p ,

firma va kompaniyalar uchun bu darajaga qanday erishish mumkinligi muhim

hisoblanadi va bu omilli tahlil asosida amalga oshiriladi.

O , , ini aniqlash iqtisodiy tahlilning 2 ta

usuli orqali amalga oshiriladi:

· oddiy- ;

· iqtisodiy-matematik usullar;

Oddiy-

xulosalarni bersa, iqtisodiy-matematik usullar har bir omilning aniq summalardagi

f z q z q .

Asosiy faoliyatning boshqa jarayonlaridan daromad va xarajatlar tahlilida

asosiy ishlab chiqarish faoliyatining mahsulot ish va xizmatlarni sotishdan tashqari

faoliyatlardan ol . A f

q p p

daromadlar va xarajatlar deb ham aytiladi. Operatsion xarajatlar va daromadlar

qatoriga boshqa sotishlardan olingan q

kiradi.

Korxonaning boshqa operatsion xarajatlariga quyidagilar kiradi: kadrlar

tayyorlash va ularni qayta tayyorlash xarajatlari, loyiha va qurilish-montaj ishlarida

chalalikni bartaraf etish xarajatlari, maslah z q ,

z , f z q

q q q

olishlarni tashkil etish tadbirlari xarajatlari, shahar obodonchilik ishlari va qishloq

q , p

, , , q q ,

qariyalar va nogironlar uylari, bolalar maktabgacha tarbiya muassasalari,

, p ,

q q q q q

xarajatlari, ba z , , ,

, , q ,

, , q

q ga ajratmalar, zararlar, jarimalar, penyalar va

boshqa xarajatlardan iboratdir.

Asosiy ishlab chiqarish faoliyatidan olingan boshqa daromadlarga

quyidagilar kiradi:

· q z f q p ;

· hisobot yilid q f ;

· z q ;

· asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar va boshqa mol-mulklarni sotishdan

olingan daromadlar;

· p qarzlarni hisobdan

chiqarishdan olingan daromadlar;

· tovar- q ;

· davlat subsidiyalaridan daromadlar;

· xolisona moliyaviy yordam;

· boshqa operatsion daromadlar.

1- , Oltin Jun

f f 17 . A f

f f z ,

z , z ,

z q p z

q . Q q z:

1. S f . z , q z

q z . N z f

q , q z q

z q .

O 2 12 z f 7 % .

I f olatda q :

95631

074

102707



T z : 1 27 7, - 95631,2 = 7076,7

T q z : 6 1,2 - 109183,2 = -13552

1-jadval

“Oltin Jun” korxonasining 2014 yildagi asosiy faoliyat foydasi va unga

ta’sir etuvchi omillar tahlili

4

Satr

raqami

Haqiqatda

Farqi

Sof tushumdagi

ulushi, %

Ffarqi

Hisobot yili

yil

Hisobot

yili

Mahsulot

sotishdan

sof

tushum

010

229848

218898

-10950

100

Sotilgan

mahsulot

tannarxi

020

90397

78279

-12118

39,3

35,7

-3,6

Yalpi foyda

030

139451

140619

1168

60,7

64,3

3,6

Sotish

xarajatlari

050

xarajatlar

060

87894

95275

7381

38,3

43,6

5,3

Boshqa

operatsion

daromad

xarajatlar

070-090

38038

38455

417

16,6

17,6

1,0

Asosiy faoliyat

foydasi(030-

050-060-

070+090)

100

13519

6889

-6630

5,9

3,2

-2,7

T f f q z:

A) tushumning narx h z :

,

587

100

7076





нарх

Т

O J asosida muallif ishlanmasi

B) tushumning miqd z :

1124

100

13552











микдор

2. M f f q z:

6573

100

)

(

102707











Таннарх

. S f q z:

1417

100

102707





Сх

. M f q z:

133

100

102707





Мх

. q p f q z:

100

029

)

(

102707











Бд

U q , z

f f 87, 7 , q

z f 112 ,8 ,

f 6 7 , ,

z f 1 17, 7 ,

z f 1 ,

q p z f ,78

. J f f 1 ,78 ( 87,37-

1124,8+6573,3-1417,37-1 , + ,78) .

A f f q q

.L f

kichlardan biri rentabellik

. X q z

q q

hisoblanadigan sof foydaga nisbatan aniqlanadi. Tahlil davomida rentabellik

- q f f f

.

3.2. Sof foydaning shakllanishi va unga ta’sir etuvchi omillar tahlili

S f f q f f alaydigan muhim

q . z

z f f f z . S

f f q a baho

berish korxona samaradorligini oshirishga olib keladi. Korxona ixtiyorida

q f f f f . U

q q f f ( ) q

boshqa soliqlar va ajratmalar summasini chegirish asosida aniqlanadi. Sof foyda

, , z

z . M q

barcha ichki va tashqi a f .

f f z

quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:

· , z z ;

· mahsulot, ish va xizm z ;

· , z q z ;

· z ;

· f f z z ;

· f q f z z ;

· f q q z

hakozolar.

T f f z q q

q . U z q f

yuzasidan ichki ( -rasm).

Foyda miqdorini tahlil etishda gorizontal va vertikal tahlil metodlari muhim

Gorizontal tahlil natijalari asosidagi hulosalar:

( , ) (0,92) ga

p ,

pasayishiga olib kelgan;

4-rasm. Sof foydaning shakllanishi omilli tahlilining strukturaviy-

mantiqiy modeli.

5

B.Xasanov . Boshqaruv hisobi. Darslik 2011 y

Mahsulot (ish, xizmatlar)

sotihsdan foyda

Daromad solig`I to`lagunga qadar foyda

Daromad solig`I to`lagunga qadar foydada sof

foyda ulushi

To`langan foizlar

Investitsion va moliyaviy

faoliyatdan foizlar shalidagi

daromadlar

Favqulodda faoliyatlardan moliyaviy natijalar

Sof foyda

Foydadan soliq

Boshqa soliqlar



f f (1 ) , p f (1 8) q

q z f ;



sotishdan kelgan tushumning (0,95) p f (1 8)

q q

olib kelgan;



sotishdan kelgan tushumning davr xarajatlariga nisbatan yuqori

q ,1 . ( 72, -435,9.

1,440) olib kelgan.



V q f z

baho beriladi.

2-jadval

“Oltin Jun” korxonasining 2014 yildagi sof foydasining gorizontal

tahlili

6

yil

Hisobot

yili

Hisobot yili -

yilga nisbatan, %

Maxsulot (tovar, ish va xizmat)larni

sotishdan sof tushum

229848

218898

0,95

Sotilgan maxsulot (tovar, ish va

xizmat) tannarxi

90397

78279

Yalpi foyda (1 satr-2 satr)

139451

140619

108

Balans aktivi

109827

101639

Davr xarajatlari

87894

95275

108

Sof foyda

6425

6769

105

O J asosida muallif ishlanmasi

F q f p f ,

, f q ,

f f , f ,

f f , favqulodda foyda va zararlarning tutgan

qq q .

3- , f

erishgan. Mahsulot (ish,

z ) p f 1

. L 12 ,8 (2 .1 : 1682, ) f z

etgan.

3-jadval

“Oltin Jun” korxonasida 2014 yildagi sof foydaning shakllanishi va unga

ta’sir etuvchi omillar tahlili

7

№

Ko`rsatkiclar

O`tgan yil

Hisobot yili

O`zgarishi

mln

Soliq

to`lagun

ga qadar

foydaga

nisbatan

mln

Soliq

to`lagun

ga qadar

foydaga

nisbatan,

Mln

so`m

O`tgan yilgi

soliq

to`lagunga

qadar

foydaga

nisbatan,%

Mahsulot (tovar, ish va

xizmat)larni sotishdan

p f

1682,3

700,7

2099,9

476,1

+417,6

+173,9

Davr xarajatlari va asosiy

faoliyatning boshqa

-691,8

-288,1

792,2

-179,6

-100,4

-41,8

O J asosida muallif ishlanmasi

jarayonlaridan

daromadlar

Asosiy faoliyatning

foydasi (1satr 2 satr)

990,5

412,6

1307,7

296,5

+317,2

+132,1

Moliyaviy faoliyat

(+)

harajatlar (-)

-752

-313,3

-866,7

196,5

-114,7

-47,7

faoliyatining foydasi (3

satr+4 satr)

238,5

99,3

441

100

+202,5

+84,4

Favqulodda foyda (+)

yoki zarar (-)

+1,6

+0,7

-1,6

-0,7

D (f )

q f (

satr 6 satr)

240,1

100

441

100

+200,9

+83,7

Foydadan soliq va

boshqa ajratmalar

208

86,6

328,4

74,5

+120,4

+50,1

Sof foyda (7 satr - 8 satr)

32,1

13,4

112,6

25,5

+80,5

+33,6

S f f q 1 7,7

. , 1 2, f z q

. Korxonada foydani yanada oshirish imkoniyatlari mavjud. Masalan,

D , f q

( ) z 1 , . ,1

foizga ortgan. Moliyaviy faoliyatd z 7 2, .

866,7 . q ,

1 1,2 f z . S q q f q

2 , . 8 ,6 f z) gan holda, foydadan soliq va ajratmalar

12 , . 7,8 f z , f f 8 , .

. S f f z q -jadvalga joylashtiramiz.

Download 0,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5