Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

VII. ГЛОССАРИЙ 
Термин 
Ўзбек тилидаги шарҳи 
Абхидхарма­
Питака 
– буддавийликнинг муқаддас китоби Трипитаканинг 
фалсафа ва психологияга оид қисми. 
Авесто 
(қад. эрон-паҳлавий. «ўрнатилган, қатъий қилиб 
белгиланган қонун-қоидалар») зардуштийликнинг 
муқаддас китоби. 
Ақида 
араб тилида бирон нарсани бир-бирига боғлаш 
маъносини англатади. Истилоҳда эса ақоид илмининг 
машҳур номларидан бири. 
Ақлий далил 
мутакаллимларнинг ўз раъйлари. Фикрий қарашлари 
асосида бирон ақидавий масалага берган жавоблари. 
Ақлий далил асосан мантиқ билан боғлиқ ҳисобланган 
Анимизм 
лотин тилида “анима”- руҳ, жон маъносини англатади. 
Анимизим руҳлар мавжудлигига ишонч, табиат 
кучларини илоҳийлаштириш, ҳайвонот, ўсимлик ва 
жонсиз жисмларда руҳ, онг табиат, қудрат борлиги 
таълимоти илгари сурилган. 
Апокалипсис 
(Ваҳийнома) 
“Янги Аҳд”нинг таркибий қисми бўлиб, уни “Инжил” 
муаллифларидан бири Иоанн илоҳий илҳом орқали 
ёзган, деб эътиқод қилинади. Ушбу китобда қиёмат ва 
Исонинг иккинчи қайтиши билан боғлиқ ҳодисалар 
баён қилинган. 
Апостол 
христиан таълимотига биноан Исонинг энг яқин 
ёрдамчиларининг унвони. Уларнинг асосийлари 12 та: 
Пётр (Симон Ионин), Андрей, Иоанн, Иаков Зеведеев, 
Филипп, Варфоломей, Матфей, Фома, Иаков Алфеев, 
Фаддей, Симон Кананит, Иуда Искариот (Исони 
сотган ҳаворий), Матфий (Иудадан сўнг унинг ўрнини 
эгаллаган). Булардан ташқари яна 70 нафар 
ҳаворийлар мавжуд бўлгани христиан адабиётларида 
қайд этилади. 
Арафот 
(араб. «танимоқ, билмоқ» феълидан) Макка 

---

52 
шаҳрининг шарқ томонидаги тепалик. Ривоятларга 
кўра, жаннатдан туширилган Одам Ато ва Момо 
Ҳавво ерда илк бор мана шу тепаликда учрашганлар. 
Шунинг учун ҳам уни «Арафот» – «Танишув» деб 
атаганлар. Ҳаж мавсумида барча ҳожилар қурбон 
ҳайитидан олдинги кун тонгдан кун қайтгунга қадар 
шу тепалик атрофидаги майдонда туришлари фарз. 
Шу сабабли ҳайитдан олдинги кун «арафа куни» деб 
аталади. 
Библия 
– яҳудийлик ва христианлик динларининг асосий 
муқаддас манбаи. Яҳудийлар “Библия”си “Китве 
кадеш” ва “Танах” ҳам деб номланади. Христианлар 
томонидан тан олинадиган Библия “Қадимги Аҳд” ва 
“Янги Аҳд”дан иборат бўлиб, умумий ҳисобда 66 
китобдан иборат. 
Дин 
инсоният 
маънавий 
ҳаётининг 
таркибий 
қисмидир. Дин инсонни қуршаб олган атроф муҳитдан 
ташқарида бўлган ва коинотдаги барча нарсаларни 
яратган айни замонда инсонларга тўғри, ҳақиқий, одил 
йўлни кўрсатадиган ва ўргатадиган илоҳий борлиққа 
ишонч, маслак, қараш таълимотидир.