Microsoft Word +Shax kom arxit doc

    Kengaytirilgan xotira — bu 1024 K va undan yuqori adresli xotiradir. 

    Bu xotiraga murojaat qilishning ikki asosiy usuli mavjud: 

    — XMS srecifikaciyasi (u holda bu xotirani XMA — extended Memory Area deb ataladi) bo’yicha; 

    — EMS srecifikaciyasi bo’yicha (xotirani EM — Exranded Memory deb ataladi). 

    XMS (Extended memory Srecification) srecifikaciyasiga muvofik kengaytirilgan xotiraga murojaat qilish maxsus 

drayverlarni (masalan, HIMEM.EXE - High Memory Manager) ishlatib, kerak bo’lganda XMA ning alohida maydonlarini 

yuqori xotiraning (UMA) bo’sh soholariga jo’natish nuli bilan tashkil еtiladi. Bu xotirani ba’zida qo’shimcha xotira deb 

ataladi. 

    EMS (Exranded Memory Srecification) srecifikaciyasi ancha ilgarigi hisoblanadi. Bu srecifikaciyaga muvofiq murojaat 

qilish jo’natish yo’li bilan еmas, balki kerak bo’lganda Exranded Memory ning alohida maydonlarini yuqori xotiraning 

bo’sh soholarida aks еttirish yo’li bilan amalga oshiriladi. Aks еttirish EMA maydonlari adreslarini UMA ning bo’sh 

«oynachalariga» dinamik joylashtirish yo’li bilan tashkil еtiladi; bunda UMA oynasida qayta ishlanayotgan axborot еmas, 

balki shu axborotga murojaat qilishni ta’minlaydigan faqat adreslar saqlanadi. 

    EMS srecifikaciyasi bo’yicha tashkil еtiladigan xotira aks еttiriladigan nomini olgan, shuning uchun Exranded Memory 

(EM) so’z birikmasini ba’zida aks еttiradigan xotira deb tarjima qilinadi ( garchi Exranded atamasi Extended atamasiga 

o’xshashdir va aniqroq qilib kengaytirilgan, kattalashtirilgan kabi tarjima qilinadi ). Aks еtgirilgan xotirani tashkil еtish 

uchun EMM.EXE drayveridan (Exranded Memory Manager) foydalanish lozim. Aks еttiradigan xotira juda ham sekin 

harakat qiladi va shuning uchun syokin-asta Extended Memory ga o’rnini bo’shatib bermoqda. 

    Kengaytirilgan xotira asosan qiymatlarni va OT ni ba’zi dasturlarini saqlash uchun ishlatilishi mumkin. Ko’rincha 

kengaytirilgan xotirani virtual (еlektron) disklarni tashkil еtish uchun ishlatiladi. 

    Xotiraning 1024 K dan 1087 K gacha adresli uncha katta bo’lmagan 64 kilobaytli soxasi bundan mustasnodir (yuqori 

xotira  deb ataladi, ba’zida uni katta xotira deyiladi; NMA — High Memory Area), masalan, u bevosita drayverni 

ishlatishda ham adreslanishi mumkin. 

NMA istalgan ma’lumotni, shu jumladan foydalanuvchi dasturlarini saqlash uchun ishlatilishi mumkin. 

     Izoh.  Zamonaviy SHK larda virtual adreslash rejimi (Virtual — tasavvur qiladigan, tuyuladigan) mavjuddir. Virtual 

adreslash katta sig’imli AX bor bo’lganda yoki virtual xotirani tashkil еtishda SHK ning adres kengligini oshirish uchun 

ishlatilib, unda AX bilan bir qatorda tashqi xotiraning (odatda diskli) bir qismi ham ishga tushiriladi. Virtual adreslashda 

absolyut adres A

a6s

ni shakllantirishda A

sega

ning boshlang’ich adresi o’rniga ko’r razryadli adresli kod qatnashib, bu kod [4] 

adabiyotda keltirilgan maxsus jadvallardan o’qiladi.