Yo’nalishga kirish

 
93 
 
 
 
suv  maydonining  ayrim  qismlari  suvining  temperaturasi  va  sho'rligi,  dengiz 
oqimlarining  xususiyatlari    va  muzlash  sharoiti  bilan  bir-biridan  oz  bo'lsada  farq 
qiladi. Bularni nazoratga olib, odatda dunyo okeanini uch okeanga bo'ladilar:  
 Atlantika okeanini butun dengizlari bilan 93,4 mln. km
2
 ni egallaydi. U sharqda 
Еvropa va Afrika qiog’oqlari, g’arbda Amerika qirg’oqlari, janubda esa Antarktida 
qig’oqlari  orasidadir.  G’arbda  Gorn  burni  va  sharqda  Igol’niy  burni  meredianlari  
Atlantika okeanining suvdagi chegaralaridir. 
Tinchlik yoki Ulug’ okean yuzasi 197,7 mln. km
2
 ga teng. Uni sharqda Amerika 
qirg’oqlari  va  Gorn  burni  meridiani,  janubda  Antarktida  va  g’arbda  Osiyo 
qirg’oqlari o'rab turadi. Sumatra oroli va janubroqda joylashgan orollar chiziqlari 
bo'ylab Tinch okean bilan hind okeanining chegarasi o'tadi.  
Hind  okeani  yuzasi  74,9  mln.  km
2
    dir.  U  shimolda  Osiyo  bilan,  g’arbda 
Afrika  va  Igol’niy  burni  meridiani  bilan,  sharqda  Sumatra,  Yava,  Avstraliya, 
Tasmaniya  qirg’oqlari  va  Janubiy  burun  meridiani  bilan,  janubda  esa  Antarktida 
qirg’oqlari bilan chegaralangan.  
Atigi yuzasi 13,1 km
2
 ga teng bo'lsa, Shimoliy qutb okeanni ham ba'zan alohida 
ajratadilar. Bu kichik okeanning ko'p masofagacha tabiiy chegaralari bor:  Еvropa, 
Osiyo  va  Amerikaning  shimoliy  qirg’oqlari  ana  shunday  chegaralardir.  Shimoliy 
qutb doirasini odatda Atlantika va qutb okeanlarining chegarasi deb hisoblaydilar. 
Biosfera. 
Biosfera  Yerda  hayot  mavjud  bo'lgan  qatlam.  Yer  yuzida  hayot  atmosfera, 
gidrosfera  va  litosfera  bilan  chambarchas  bog’liq.  Atmosferada  6  km. 
balandlikgacha  hayot  namunalarini  kuzatish  mumkin.  Gidrosferada  eng  katta 
chuqurlikgacha hayot  mavjud. Litosferada bir necha yuz  metrgacha hayot bo'lishi 
mumkin. 
Yer  yuzidagi  hayot  amalda  bu  geosferalarning  funktsiyasidir  desa  bo'ladi; 
bulardan birortasi yo'q bo'lsa, Yer yuzida hozirgi vaqtda yuz berayotgan hayot yo'q 
bo'lar  edi.  Atmosferada  hayot  6  km  ga  Yaqin  balandlikkacha,  gidrosferada 
okeanning  eng  katta  chuqurliklarigacha  (10400)  aniqlangan.  Litosferaning  qaysi 

---

Konchilik sohasiga kirish