ÓzbekstAn tAriYxÍ

10- §. Buxara xanlıǵında áskeriy háreket

hárqaysı  mámlekettiń  siyasiy  abırayı  hár 

tárepleme  áskeriniń  qúdiretine  baylanıslı 

ekenligi  tariyx  dálillegen  haqıyqatlardan  biri  ekenligi  belgili.  sonıń 

ushın  shaybaniyler  de  óz  dáwirine  jarasa  qúdiretli  armiya  dúziwge 

muwapıq  bolǵan.  armiya  sol  dáwirde  paydalanılǵan  áskeriy  qural-

jaraqlardıń barlıq túrinen sheber paydalana alǵan. 

armiya  quramı  boyınsha  tiykarınan,  atlı  hám  piyada  áskerlerden 

ibarat  edi.  dúzilisi  boyınsha,  oray,  oń  hám  shep  qanat,  mańlay 

(avangard),  aldınǵı,  mańlay  qarawıl,  tuwshı,  hirovul  sıyaqlı  bólimlerge 

bólingen.  armiya  dúzilisi  hám  onıń  áskeriy  atlanısları  dáwirindegi 

háreketi  sistemalı  hám  tártipli  bolǵan.  armiyanıń  tiykarın  oń  qanat 

(baronǵor)  hám  shep  qanat  (javonǵor),  hám  de  hirovul  (arqa  bólim) 

bólimshelerinen  ibarat  oray,  yaǵnıy  oraylıq  bólim  quraǵan.  armiya 

áskeriy  júris  baslaǵan  waqıtta  onıń  aldında  aldınǵı  dep  atalıwshı  bólim 

barǵan.  onıń  wazıypası  joldıń  qáwipsizligin,  jasırın  pana  qoyılǵan-

qoyılmaǵanlıǵın  anıqlaw  edi.  aldınǵıdan  soń  mańlay  (avangard) 

barǵan.  oǵan  oraydı  dushpannıń  tosattan  bolatuǵın  hújiminen  saqlaw 

júkletilgen. armiyanıń qarawıl bólimi ulıwma armiyanı qorǵap barǵan. 

Úlken  hám  kishi  kisenler  (ǵullar)  bolsa  arnawlı  bólim  bolıp,  Joqarı 

bas  komandir  (xan)  hám  sárkardalardı  qorǵaǵan.  Chanoh  bolsa,