Namangan davlat universiteti xalqaro munosabatlar va diplomatiya tarixi

Dunyo  siyosatida  markazga  intilish  tendensiyalari.  XX  asrning  ikkinchi 
yarmida  iqtisodiy  va  siyosiy  integratsiyaning  o’sishi  tendensiyasi  bilan 
xarakterlidir.  U  ko’pgina  xalqaro  davlatlararo  va  davlat  tashkiloti  bo’lmagan 
tashkilotlarning  vujudga kelishi bilan shakllangan. Ikkinchi  jahon  urushidan oldin 
ularning soni bir necha o’nta bo’lsa, hozirgi kunda birinchi turdagi tashkilotlar soni 
bir  necha  yuztani,  ikkinchi  tipdagi  2,5  mingga  yaqin.  Ikkinchi  jahon  urushidan 
keyin BMT, NATO, Dunyo banki kabilar vujudga keldi. 

---

206 
Hozirgi  kunda  asosiy  rolni  davlatlarning  bir  guruhi,  dunyoviy  va  regional 
tashkilotlar,  Yevropa  Ittifoqi,  Amerika  davlatlar  tashkiloti  (ADT),  Neft  eksporti 
davlatlar  tashkiloti  (OPEK),  Afrika  birdamlik  tashkiloti  (ABT),  “Islom 
konferensiyasi”  tashkiloti  va  boshqalar  o’ynaydi.  AQSh,  Kanada,  Meksika 
tarkibiga  kiruvchi  Shimoliy  Amerika  zonasida  erkin  savdoni  (NAFTA) 
shakllantirish  jarayoni  boshlandi.  1989-yilda  Osiyo-tinch  okeani  iqtisodiy  ittifoqi 
(APEK)  tashkil  etildi.  Janubiy-Sharqiy  Osiyo  davlatlar  Assotsiatsiyasi  (ASEAN), 
Osiyo  rivojlantirish  banki  va  boshqa  ittifoq  va  tashkilotlar  faol  harakat 
qilmoqdalar. 
Bunday  tashkilotlar  soni  ortib  bormoqda.  Turli  davlatlarning  siyosiy