Talabalari uchun darslik

qanday fenotipik xilma-xiUik  vujudga  kelishini  aniqlang.
A.  50%  oq,  50%  qora
B.  75%  oq,  25%  qora
S.  25%  oq,  75%  qora 
D. Hammasi oq
10.§Polimeriya.  Pleyotropiya  va  modifikator  genlar 
T a y a n c h   tu s h u n c h a la r: 
Polimeriya,  kumulyativ  polimeriya, 
nokumulyativ polimeriya, transgressiya, pleyotropiya,  modifikator genlar 
ta’siri.  ekspressivlik,  penetrantlik.
l.Polim eriya  va  uning xillari
Allel  bo(lmagan  genlarning 
polimeriya 
tipi  dastlab  1909-yili  shved 
genetigi 
Nilson Ele 
tomonidan aniqlangan. 
Polimeriya 
irsiylamshning o‘ziga 
xos jihati  shundan iboratki,  allel bo‘lmagan dominant genlaming o£zaro 
ta’siri  bir  yo‘nalishli  boiadi.  Allel  boimagan  genlarning  polimer 
irsiylanishi ikkiga: 
kumulyativ 
va 
nokumulyativ 
polimeriya xiliga ajraladi.
Kumulyativ  poiimeriya 
ko‘proq  miqdor  belgilaming  irsiylanishida 
namoyon boiadi.  G‘o‘za  o‘simligida  tupdagi  ko‘saklar soni,  chigitining 
ogirligi,  poyaning uzunligi polimer irsiylanishga  misoldir.  PoUmeriyada 
allel  boimagan  genlar bir yo‘nalishda  ta’sir ko‘rsatganligi  uchun  ulami 
bir xil harflar bilan belgilanadi va ulami  allel bo‘lmagan genlar indeksida 
ko‘rsatiladi.  Masalan  A p A ^ -a ^  bu  misolda 
A {
 va  A2genlari  bir-biriga 
allel bo‘lmagan genlardir.
Nilson  Ele  tajribalarida bug‘doy doni  po‘stlog‘ining  qizil  rangi  bitta, 
ikkita,  uchta allel boimagan genlar ta’sirida rivojlanishi maium boigan.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Agar bitta  dom inant  gen  bugkdoy  doni  p o ‘stlog‘iga  ta’sir  ko‘rsatsa  F,  da 
3:1,  ikkita dominant allel bo‘lmagan gen  ta’sir etsa  15:1,  uchta  dom inant 
allel bo‘lmagan gen ta’sir etsa 63:1  nisbatda qizil donli va oq donli  formalar 
kuzatiladi.  Bug‘doy  doni  po‘stlog‘ining  qizil  rangi  2  ta  allel  bo‘lmagan 
dom inant  genlarga  bog‘liq  deb  faraz  qilsak,  u  holda  qizil  donli  bug‘doy 
bilan oq donli bug‘doy chatishtirilganda  quyidagi natija olinadi.