O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Kontragentlar  bilan  shartnoma  (dogovori  kontragentov)  ma’lumotlar  bazasida 
rasmiylashtirish mumkin. 
Shartnomaning  shaklida  shartnomaning  turi  (Xaridorlar  bilan,  Mol  etkazib 
beruvchilar  bilan  va  boshqa)  va  foydalanilayotgan  narxlar  ko’rsatiladi. 
Shartnomaning  turi  ushbu  shartnoma  bilan  qanday  operatsiya  amalga  oshirilishi 
mumkinligini ko’rsatadi. Masalan, tovarlarning kirimi mol etkazib beruvchilar yoki 
komitentlar bilan tuzilgan shartnoma asosida qabul qilish mumkin. 
Kontragentlar bilan hisob-kitoblar ular bilan tuzilgan shartnomada qaysi valyuta 
bilan hisob-kitob amalga oshirilishi va hujjat qaysi valyutada rasmiylashtirilganligiga 
bog’liqdir. Hisob-kitoblar uchun shartnomada so’m ko’rsatilgan bo’lsa, u holda hujjat 
ham faqat so’mda rasmiylashtirilishi mumkin. 
Agar  hisob-kitoblar  uchun  shartnomada  boshqa  valyuta  ko’rsatilgan  bo’lsa,  u 
holda bunday hisob-kitoblar buxgalteriya hisobida valyutada ko’rsatiladi.