Kafedrasi husanov nishonboy abdusattorovich dilmurodova nilufar asatullayevna

Yuksak madaniyatsiz rivojlangan davlat bo’lishi mumkin emas. 
 

---

111 
 
HUQUQIY  MADANIYAT  -  umumiy  madaniyatning  muhim  qismi  bo’lib, 
quyidagi asosiy tarkibiy qismlarni  o’z  ichiga oladi: 
1.Davlat  tomonidan  xalq    va  jamoat  birlashmalari  nuqtai  nazarlarini  ham 
ifodalovchi huquqiy   siyosatning ishlab chiqilishi va amalga oshirilishi. Bu siyosat 
davrning  ruhini  huquqda  ifodalashi  lozim.  Masalan,  mustaqillik  va  bozor 
munosabatlari  bilan  bog’liq    masalalar  va  vazifalar  huquqiy    siyosatdagi  bosh 
yo’nalishlardandir.  
2.Yuksak darajada  rivojlangan  yuridik  fanlarning bir qismi bo’lib,  u davlat 
va huquqiy  madaniyatning muhim qismidir. 
3. Keng va faol huquqiy ong huquqiy  madaniyatning  bir qismi bo’lib, u davlat 
va huquqiy  ruhiyat  va huquqiy mafkura  jiddiy o’rin tutadi. 
4. Huquqiy      madaniyat  -  bu  insonlarning  davlat  va  huquq  haqidagi  muhim 
bilimlarni egalab  olganlik darajasidir. 
5. Ilgari erishilgan va to’plangan barcha huquqiy tajriba, huquqiy yodgorliklar 
va ularning ommaga tarqatilishi huquqiy manbalar  huquqiy madaniyatning asosini 
tashkil etadi. 
6. Amaldagi  me'yoriy    huquqiy    hujjatlar:  Konstitusiya,  qonunlar,  kodekslar, 
farmonlar,  qarorlar  va  boshqa    huquqiy    manbalar  huquqiy  madaniyatning  asosini 
tashkil etadi. 
7. Huquq  ijodkorligi madaniyati, huquq me'yorlarini yaratish masalasi, yuridik 
texnika  darajasi,  masalan,  deputatlar  va  apparat  xizmatchilarining  huquqqa 
yondashuvi  qanchalik  yuqori    va  xolisona  bo’lsa,  huquqiy  madaniyat  ham 
shunchalik yuksak bo’ladi. 
8. Huquqni amalga oshirish ishlarining tashkil etilishi qanchalik yuqori bo’lsa, 
u huquqiy  madaniyatga ham o’z  ijodiy ta'sirini ko’rsatadi va aksincha. 
9. Huquqiy  madaniyatning yana bir qismi  -  huquqni amalga oshiruvchi davlat 
idoralari  va  mansabdor  shaxslarning  huquq  me'yorlari  talablari  darajasida  hamda 
doirasida o’z  huquqi,  burchlarini bajarishi, ularni anglab olishidir. 
10.  Mamlakatning  davlat  va  jamiyat  hayotidagi  qonunchilik  darajasi, 
hammaning qonun va sud  oldida tengligi huquqiy madaniyatning ajralmas qismidir. 
Huquqiy madaniyatni muntazam boyitib borish uchun quyidagilar o’ta muhim 
ahamiyat kasb etadi: yuksak malakali sud-adliya kadrlarni tayyorlab borish; barcha 
oliy va o’rta maxsus o’quv yurtlarida, maktab, litsey va kollejlarda huquq haqidagi 
bilimlarni  o’rgatish-o’rnanish,  mazkur  fanlardan  imtihonlar  joriy  etish,  radio, 
televidenie , vaqtli mutbuolda huquqiy bilimlarni keng targ’ib va tashviq qilish:  
aholining  mustaqil  ravishda  huquqiy  bilimlarni  o’rganishi  uchun  qonun 
hujjatlarini muntazam chop etib borish; sud, prokuratura, militsiya organlarining ish 
tajribasi  ommalashtirib  borish;  adliya  va  huquqshunoslik  fanlarini  rivojlantirish, 
oshkoralikni  ta'minlash;  boshqa  davlatlarning  huquqiy  tajribasini  o’rganish  va 

---

112 
 
ulardan  foydalanish;  badiiy  adabiyotda,  san'atda  huquqiy  bilimlarni  tarqatish; 
huquqiy  xulqni  rag’batlantirish.  Xullas,  Huquqiy  madaniyat  inson  madaniyatining 
muhim    qismi,    uning    bilan  o’zaro    bog’liqdir.  Huquqiy  madaniyat  tarixan  asta-
sekin shakllangan ijtimoiy voqea bo’lib, hozirgi  davrda   rivojlangan  
huquqiy  davlatlarning  va  ular  fuqarolarining  zaruriy  xislati  va  taraqqiyot  omiliga 
aylandi.  Rivojlangan  mamlakatlar  bu  borada  sezilarli  yutuqlarga  erishdilar  va 
ularning har bir fuqarosi  har bir masalada qonunlarga suyanib ish olib boradi, o’z 
haq  va huquqlari davlat yoki ayrim shaxslar  tomonidan buzilgan taqdirda, ularning 
darajasi va mavqeidan  qat'iy nazar, sud  orqali adolatli  yechimga erishadi.