Тизимли дастурий таъминот (Sistem software) – компьютер ва
компьютер тармоқлари ишини таъминловчи дастурлар мажмуасидир.
Амалий дастурий таъминот (Aplication program paskage) – бу аниқ
бир предмет соҳаси бўйича маълум бир масалалар синфини ечишга
мўлжалланган дастурлар мажмуасидир.
Дастурлаш технологиясининг ускунавий воситалари - янги
дастурларни ишлаб чиқиш жараёнида қўлланиладиган махсус дастурлар
мажмуасидан иборат воситалардир. Бу воситалар дастурчининг ускунавий
17
Computers as Components, Third Edition: Principles of Embedded Computing
System Design 3rd Edition USA, 2012 Morgan Kaufmann English.
169
воситалари бўлиб ҳизмат қилади, яъни улар дастурларни ишлаб чиқиш (шу
жумладан, автоматик равишда ҳам), сақлаш ва жорий этишга мўлжалланган.
Системавий дастурий таъминот иккита таркибий қисмдан – асосий
(базавий) дастурий таъминот ва ёрдамчи (ҳизмат кўрсатувчи) дастурий
таъминотдан иборат. Асосий дастурий таъминот компьютер билан
биргаликда етказиб берилса, хизмат кўрсатувчи дастурий таъминот алоҳида,
қўшимча тарзда яратилиши мумкин.
Асосий дастурий таъминот (baze softwаre) – бу, компьютер ишини
таъминловчи дастурларнинг минимал тўпламидан иборат.
Уларга қуйидагилар киради: операцион тизим (ОТ) ва тармоқ
операцион тизими.
Ёрдамчи (хизмат кўрсатувчи) дастурий таъминотга асосий
дастурий таъминот имкониятларини кенгайтирувчи ва фойдаланувчининг иш
муҳитини (интерфейсни) қулайроқ ташкил этувчи дастурлар киради. Булар
ташхис қилувчи, компьютернинг ишчанлигини оширувчи, антивирус, тармоқ
ишини таъминловчи ва бошқа дастурлардир.
Операцион тизим. Компьютер ёқилиши билан ишга тушувчи ушбу
дастур компьютерни ва унинг ресурсларини (тезкор хотира, дискдаги
ўринлар ва ҳоказо) бошқаради, фойдаланувчи билан мулоқотни ташкил
этади, бажариш учун бошқа дастурларни (амалий дастурларни) ишга
туширади. Операцион тизим фойдаланувчи ва амалий дастурлар учун
компьютер
қурилмалари
билан
қулай
мулоқотни
(интерфейсни)
таъминлайди.
170
Одатда, бир компютер бир неча йирик аппарат componentsни ўз ичига
олади:
■ CPU асосий ҳисоблаш имкониятларни тақдим этади.
■ RAM дастури сақлаш учун ишлатилади.
■ ROM юклаш дастури туради.
18
DMA transfer va harakat.
CPU o'sha paytda foydali ish qila olmaydi. Bizning bandwidth tahlil
Kompyuter boshqaruv tizimi o'tkazish uchun zarur bo'lgan vaqt miqdorida bog'lab,
deb transfer vaqti-protsessor haqida muhim nuqtasi, yonib bitadi. Kompyuter
boshqaruv tizimi, tez-tez protsessor ancha sekin soat stavkalari faoliyat boshlab,
bu vaqt sezilarli bo'lishi mumkin. Biz ancha sys¬tem turli bo'linmalari bo'yicha
18
Computers as Components, Third Edition: Principles of Embedded Computing System Design 3rd Edition USA,
2012 Morgan Kaufmann English.
171
operatsiyalarni ketma-ket tizimi faoliyatini oshirish mumkin. bir hisoblash ikki
versiyalari uchun rasm 4.33 show Vaqt diagrammalarning vaqt diyagramları. eng
vaqt diagrammasi keyin o'z ishini davom ettiradi, bajarish uchun Kompyuter
boshqaruv tizimi o'tkazish uchun kutadi, keyin, CPU birinchi ba'zi o'rnatish
operatsiyalarini amalga tizimida faoliyat ko'rsatadi. uning asosiy ish ikki qismdan
bo'linadi, shunday qilib, pastki vaqt diagrammasi, biz protsessor dasturi
rewrit¬ten qilgan. birinchi transfer amalga oshiriladi bir marta, bu holda, CPU va
bu ma'lumotlar ustida ishlashni boshlashingiz mumkin. Ayni paytda, DMA tufayli,
ikkinchi transfer bir vaqtning o'zida Kompyuter boshqaruv tizimida sodir bo'ladi.
bu ma'lumotlar keladi va birinchi hisoblash tugagan so'ng, CPU mumkin hisoblash
ikkinchi qismiga borish.
Do'stlaringiz bilan baham: |