Kartografiya va geovizuallashtirish

ҚҚҚКТ ускуналариИнтранет 
ҚҚҚКТ 
тўпловчи 

---

 
 
149 
QQQKT  to‗plovchimos  bo‗lgan  dasturlar  hamda  va  qurilmalarning  paketi 
bo‗lib,  ularning  yordamida  tezkor  sur‘atda  hamda  osonlik  bilan  maxsus 
FQQQKTni  qurish  imkoniyati  mavjud.  Misol  sifatida  quyidagilarni  keltirish  
mumkin: 
o
 
geoaxborot  tizimlari  (Arc/info,  ArcView,  ArcNet-work,  Spatial 
Analyst, MapObjects LT, GRASS, Idrisi, MapInfo, TransCAD); 
o
 
ma‘lumotlar bazasi paketlari (dBase, Access, Paradox); 
o
 
qarorlarni  tahlil  qilish  va  optimallashtirish  das-turlari    (LINDO, 
EXPERT CHOICE, LOGICAL DECISION); 
o
 
statistika va geostatistika dasturlari (S-PLUS, SPSS, SAS); 
o
 
modellashtirish  (Spatial Modelling Environment). 
Maxsus  QQQKtizimlari  echilishi  kerak  bo‗lgan  ma‘lum  muammolarning 
tahliliga  bag‗ishlangan  bo‗lib,  mazkur  tizim  qaror  qabul  qiluvchiga 
yarimstrukturaviy  muammolarni  echishda  ko‗maklashadi.  Ushbu  tizimlarga 
quyidagi misol  bo‗la  oladi: 
o
 
Active Response Geographic Information System; 
o
 
Idrisi Decision Support; 
o
 
GeoMed; 
o
 
Spatial Group Choice; 
o
 
Winr+GIS Spatial Decision Support. 
Yuqorida ko‗rib o‗tilganidek, fazoviy qarorlar qabul qilishga ko‗maklashish 
tizimi  foydalanuvchi  yoki  foydalanuvchilar  guruhiga  yuqori  darajadagi 
samaradorlikka  erishish  uchun  yarimstrukturaviy  echilishi  kerak  bo‗lgan  fazoviy 
muammolarni  echishda  ko‗maklashish  uchun  yaratilgan  interfaol  hamda 
kompyuterga asoslangan tizim, deb ta‘riflandi.  
Fazoviy  qarorlar  qabul  qilishga  ko‗maklashish  tizimi  tushunchasi  DMM 
(dialog, ma‘lumotlar hamda model) qarashlariga asoslangan bo‗lib, muvaffaqiyatli 
yaratilgan  fazoviy  qarorlar  qabul  qilishga  ko‗maklashish  tizimi  ushbu  uchta 
imkoniyatni o‗zida balansda saqlagan holda ishlata olishi kerak.  

---

 
 
150 
Yana  shuni  ta‘kidlab  o‗tish  kerakki,  fazoviy  qarorlar  qabul  qilishga 
ko‗maklashish tizimini yaratishda uch turdagi usul mavjud: 
o
 
QQQKTni yaratish  qurilmasi; 
o
 
QQQKT to‗plovchilari; 
o
 
maxsus FQQQKT. 
QQQKT  qurilmasi  maxsus  FQQQKTni  yaratish  imkoniyatini  beradi  yoki  
QQQKT to‗plovchilarini hosil qilib, o‗z navbatida, turli-tuman maxsus FQQQKT 
yarata oladi.