Biologiya va ekologiya kafedrasi qo`lyozma xuquqida abdullayev xurshidbek abdukarim o‟G‟LI

to‟g‟risida”  gi  qonun  qabul  qilinib,  qonun  mustahkamlanib,  1993-yil  29-

yanvardan kuchga kirdi. Qonun 11 ta bob 53 ta moddadan iborat. 

---

69 

 

O‘zbekiston respublikasida quyidagi transportlar mavjud: yer usti transport i 

(transportyil,  avtomobil,  quvur  yoʻllari),  suv  transporti  (dengiz  va  daryo),  havo 

transporti (aviatsiya). Vazifasiga koʻra ichki ishlab chiqarish. (sanoat) transportiga 

vaumumiy foydalaniladigan transportga boʻlinadi. 

Atmosferaning  (changlar,  qurumlar,  tutunlar  va  boshqa  qattiq  zarrachalar 

hamda  zaharli  gazlar  bilan)  ifloslanishi  biosferaning  barcha  qismlari  kabi, 

sayyoramiz  suv  resurslariga  ham  salbiy  ta‘sir  etadi.  Atmosferaning  ifloslanishi 

natijasida atmosfera havosi tarkibida bo‘ladigan ko‘pgina fotokimyoviy jarayonlar 

buziladi,  kislotali  yomg‘irlarining  yog‘ishi,  ozon  qatlamining  yemirilishi, 

o‘rmonlarining  qurishi  va  boshqa  salbiy  oqibatlarni  vujudga  keltiradi.  Bundan 

tashqari,  havo  tarkibidagi  namlikning  aylanish  jarayoniga  ham  salbiy  ta‘sir 

ko‘rsatadi.  Masalan,  so‘nggi  yillarda  atmosfera  havosining  ifloslanishi  natijasida 

Navoiy va Samarqand shahri atrofiga nisbatan, bir yilda 6 kun ko‘p tuman tushgan, 

11 mm yog‘in ko‘p yoqqan. 

Bir  kishi  sutka  davomida  o‘rtacha  25  kg  chang  havo  bilan  nafas  oladi. 

Natijada havo tarkibidagi zararli chang, qurum va zaharli gazlar kishi organizmida 

to‘planaveradi.  Bu  esa  asta-sekin  kishi  organizmini  zaiflashuviga  olib  keladi  va 

oqibatda  inson  organizmi  turli  infeksiyalarga  yetarli  darajada  qarshilik  ko‘rsata 

olmaydigan  bo‘lib  qoladi,  oqibatda  turli  kasalliklarning,  chunonchi  astma,  ko‘z 

kasalligi,  jigar  sirrozi,  qon  bosimi,  rak,  bronxit,  o‘pka  kasalligi,  yo‘tal  kabi 

kasalliklarining ko‘payishiga sabab bo‘ladi.