Toshkent moliya instituti "soliqlar va soliqqa tortish" kafedrasi mavlonov jahfar niyoz o

Urgut tumani bo’yicha soliq to’lovchilarning soliq imtiyozlaridan 

foydalanish tahlili

23

 

Soliq turi 

2012 yil 

2013 yil 

2014 yil 

Jami 

imtiyozlardagi 

ulushi (%) 

Jami 

imtiyozlardagi 

ulushi (%) 

Jami 

imtiyozlardagi 

ulushi (%) 

Imtiyozlar jami 

100 

100 

100 

Foyda solig’i 

21.9 

21.9 

24.0 

Qo’shilgan qiymat solig’i 

54.6 

52.4 

49.0 

Mol-mulk solig’i 

14.3 

16.5 

17.3 

Yer solig’i 

7.7 

7.7 

8.0 

Boshqa soliq va to’lovlar 

1.5 

1.5 

1.7 

 

Jadval  ma’lumotlaridan  ko’rinib  turibdiki,  soliq  turlari  bo’yicha  berilgan 

imtiyozlarning  eng katta  qismi  qo’shilgan  qiymat  solig’iga to’g’ri  keladi,  ya’ni 

2012  yilda  54.6  foiz,  2013  yilda  52.4  foiz,  2014  yilda  49.0  foizni  tashkil 

etmoqda.  Bu  davrni  taqqoslaydigan  bo’lsak,  2014  yilda  deyarli  barcha  soliqlar 

(qo’shilgan  qiymat  solig’i  bundan  mustasno)  bo’yicha  berilgan  imtiyozlar  ham 

absolyut ko’rsatkichlarda, ham foiz ko’rsatkichlarda o’sish tendentsiyasiga ega.  

Imtiyozlarning  tarkibiga  nazar  tashlaydigan  bo’lsak,  bu  o’rinda  mol-mulk 

solig’i bo’yicha berilgan imtiyozlar jami imtiyozlarning chorak qismiga yaqinni 

tashkil  etsa  (2014  yilda),  foyda  solig’i  bo’yicha  berilgan  imtiyozlar  20  foizdan 

ortiqni egallaydi.  

Bu  soliq  turi  (foyda  solig’i)  bo’yicha  berilgan  imtiyozlar  korxonalarning 

iqtisodiy  faoliyatiga  to’g’ridan-to’g’ri  ta’sir  etishini  hisobga  olsak,  bu  soliq 

turidan berilgan imtiyozlarning tahlili katta ahamiyat kasb etadi.  

                                           

23

 Urgut tuman DSI hisobot ma’lumotlari asosida tayyorlandi. 

---

27 

3-jadval