Guruh talabasi Nasiraliyev Ismoilning Akademik yozuv fanidan bajargan topshirig‘i

---

1

711-20 guruh talabasi Nasiraliyev Ismoilning Akademik yozuv

fanidan bajargan topshirig‘i

9- Mavzu. Dastlabki ilmiy tadqiqotni yozish.

1 - topshiriq. Quyidagi qurilmalar asosida gaplar tuzing va shu gaplar asosida

matn yarating. (Nyuton qonunlari)

Kimning?

tashkil qiladi.

Nimani?

Nima?

bir-biriga teng.

Nimaning?

Ikki jismning oʻzaro taʼsir kuchi bir-biriga teng

Har qanday jismga boshqa jismlar taʼsir etmasa, jism oʻzining tinch yoki tekis va toʻgʻri

chiziqli harakat holatini saqlaydi. Jismlarning ushbu dinamik xususiyatlari ularning

inertligini tashkil qiladi.

Qanday?

harakatini saqlaydi.

Nimani?

Har qanday jismga tashqi kuch taʼsir qilmaguncha u oʻzining tinch holatini yoki toʻgʻri

chiziqli tekis harakatini saqlaydi.

Nima?

proporsional.

Nimaga?

Harakat miqdori (jism massasi bilan tezlanishi koʻpaytmasi) ning oʻzgarishi jismga taʼsir

qiluvchi kuchga proporsional.

---

2

2-topshiriq. “Аbu Rayhon Beruniyning ilmiy merosi”

mavzusidagi ilmiy ishning kirish qismini yozing

.

Beruniyning falsafiy qarashlari hozirgi zamon fani uchun

ham katta qiziqish uyg’otadi. Chunki Beruniy o’z davrining tajribaviy bilimlarini puxta

egallagan olim edi. Ana shu yo’sinda har xil fanlarning haqiqatlarini tasdiqlash va

tеkshirishda tajribaga murojaat qilish, tajriba kurtaklarini barpo etish, Beruniyning olim va

mashhur tabiatshunos sifatidagi asosiy xususiyatlaridan biri bo’lib, uning tabiiy-ilmiy va

falsafiy qarashlarining muayyan tomonlarini aniqlovchi muhim omillardan hisoblanadi.

Ana shu nuqtai nazardan Beruniyning merosini tadqiq qiluvchi ko’pgina olimlarning

e'tiroficha, u o’z davrining ajoyib qomusiy olimi bo’lgan.

Bizning o`z oldimizga qo`ygan maqsadimiz esa, bunday ulug` zotlarning hayot yo`li

va qoldirgan merosini to`liq tasvirlash emas, balki ularning eng buyuk namoyondalari

timsolida ma`rifat, ilmu-fan, madaniyat, din kabi sohalarning barchasini o`zida

uyg`unlashtirgan xalqimizning ma`naviy olami naqadar boy va rang – barang ekanini

isbotlab berishdan iboratdir.

---

3